نام انگلیسی : Dracaena sanderiana

خانواده : Dracaena

بومی : آفریقا

دراسينا ساندريانا (لاكي بامبو) Deracaena Sanderiana که از خانواده asparagaceae می باشد، گیاهان بوته‌ای با ساقه باریک و انعطاف‌پذیر است که در کف جنگهای بارانی رشد می‌کند. این گیاه، بومی کشور کامرون در مناطق گرمسیر غرب آفریقا است. درازای این گیاه بوته‌ای به یک و نیم متر می‌رسد. طول برگهای آن ۱۵ تا ۲۵ سانتی‌متر و قطر آن یک و نیم تا ۴ سانتی‌متر است. این گیاه با خیزران که بومی آسیاست ارتباطی ندارد و معمولاً در قطعات کوچک و در آب قلمه زنی می‌شود.

يكي از عواملي كه سبب شده است تا نگهداري لاكي بامبو در خانه‌ طرفداران بسياري داشته باشد، سهولت پرورش و نگهداري آن است. ساقه‌هاي آن را در گلداني با آب بدون كلر قرار دهيد و اطراف ساقه‌ها را با دانه‌هاي ليكا (پوكه صنعتي) بپوشانيد تا در درون گلدان به‌طور شكيل بايستد. خاصيت دانه‌هاي ليكا اين است كه به‌دليل پخته شدن در دماي ۱۲۰۰ درجه سانتيگراد، عاري از هر گونه آفت و بيماري است و به علت متخلل بودن، رطوبت را نيز در خود نگه مي‌دارد.

انواع لاکی بامبو :

لاکی بامبو سبز :

این گیاه که اتفاقا قسمت اعظم فروش در بازار را هم به خود اختصاص داده گیاهیست با برگ های سبز پررنگ و یک دست با اندازه برگ های ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر, توجه داشته باشید که این همان گیاهی است که در بازار با ساقه های به رنگ ابلغ فروخته می شود و نباید این گیاه را با لاکی بامبو ابلغ اشتباه گرفت, دو رنگ بودن ساقه این گیاه در هنگام خرید به نژاد آن ارتباطی ندارد و برای دو رنگ کردن ساقه صرفا از یک تکنیک استفاده شده و بعد از مدتی از آن رنگ سبز روشن ساقه نیز به رنگ سبز تیره که رنگ واقعی این نژاد است تغییر خواهد کرد.

لاکی بامبو ابلق :

این گونه دارای برگ هایی با رنگ سبز کم رنگ و پر رنگ است و تفاوت این نژاد با لاکی بامبو سبز در رنگ متفاوت برگ هاست, علاوه بر این اندازه رشد این بامبو معمولا از بامبو معمولی یا سبز کمتر است.

لاکی بامبو طلایی :

این نژاد بعد از نژاد معمولی لاکی بامبو پر طرفدارترین است, تفاوت آن با نژاد معمولی در رنگ برگ ها و ساقه است, به طوری که رنگ برگ ها سبز روشن است و خطوطی از رنگ سبز تیره در آن مشاهده میشود, همینطور رنگ ساقه سبز روشن است.

بامبو از نظر نوع پیچ نیز دارای تقسیم بندی زیر می باشد :

پیچ فنری :یکی از پر طرفدارترین پیچهای بامبو می باشد و از نظر تعداد پیچ نیز به دسته های تک پیچ ، دو پیچ ، سه پیچ و چهار پیچ تقسیم می شود.
پیچ O :به دلیل شباهت زیاد این نوع پیچ بامبو به کلمه O انگلیسی به این نام معروف شده است .
پیچ S:به دلیل شباهت زیاد این نوع پیچ بامبو به کلمه S انگلیسی به این نام معروف شده است .

شرایط نگهداری و پرورش لاکی بامبو :

نور مناسب لاکی بامبو :

هرگز گیاه بامبو را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. در صورت چنین اتفاقی احتمال آسیب دیدگی گیاه شما به خصوص بر اثر نور گرم خورشید در روزهای تابستان بسیار زیاد است. البته این بدان معنا نیست که گیاه شما باید در فضای تاریکی قرار بگیرد چراکه چنین وضعیتی هم برای آن زیان آور است. نکته اینجاست که گیاه بامبو باید در معرض نور غیرمستقیم قرار داشته باشد، یعنی نوری که از پشت پنجره و پرده تابیده و شدت و ضرر آن به این طریق فیلتر شده باشد، بنابراین نور مناسب برای گیاه بامبو ، نور غیرمستقیم است.این گیاه با شرایط درون خانه سازگار بوده، نور غیر مستقیم و دماي ٢٠ تا ٢٥ درجه برای آن كافيست و حتي تا حدي سايه دوست هست.

بستر مناسب پرورش لاکی بامبو :

اگر به دنبال نگهداری از آن در محیط خانه هستید بهتر است آن را فقط در آب قرار دهید و از خاک استفاده نکنید,برای این منظور کافی است به اندازه نیم بند از انتهای ساقه بامبوی خریداری شده را از آن جدا کرده و در گلدان قرار دهید و گلدان را به اندازه ای از آب پر کنید که تنها ۳ تا ۵ بند از گیاه زیر آب قرار بگیرد, چرا که بیش از این مقدار باعث ریشه زایی در قسمت های بالایی ساقه میشود و این امر برای گیاه مناسب نیست, نگهداری از بامبو در خاک کار به مراتب دشوارتری از نگهداری آن در آب است, ساقه و ریشه های این گیاه نسبت به بیماری های مختلف مخصوصا بیماری های قارچی حساس هستند و اگر محیطی که ریشه در آن قرار دارد آلوده باشد ساقه و ریشه گیاه از پایین شروع به زرد شدن میکند و بیماری به سرعت تمام گیاه را درگیر می کند و برای جلوگیری از انتشار بیماری تنها راه موثر پیش روی شما قطع کردن قسمت آلوده شده به بیماری است, و از آنجا که شروع علائم بیماری از قسمت میانی و مغز ساقه است در شرایط عادی احتمالا تا خراب شدن کامل قسمتی از ساقه متوجه بیماری نخواهید شد, گرچه گاهی بیماری با نشانه هایی از قبیل زرد شدن رنگ برگ ها و سیاه شدن سطح زیرین ساقه همراه است اما همیشه اینگونه نیست. از این رو بهترین و کم خطر ترین بستر برای رشد لاکی بامبو آب است, برای این منظور آب شهری که کلر آن از بین رفته کاملا مناسب است, گرچه در همین محیط هم بیمار نشدن گیاه قطعی نیست و حتما باید یک بار در ماه آب گلدان را به طور کامل تعویض کنید.

تفکر اشتباه در مورد لاکی بامبو این است که چون این گیاه زاده محیط های مردابی است پس اصلا نیازی به تعویض آب ندارد, این گیاه اصلا زاده محیط های مردابی نیست و نباید لاکی بامبو را با خانواده خیزران ها و نی ها اشتباه گرفت, برای نگهداری از آن در خانه قطعا نیاز به تعویض آب به صورت دوره ای دارید در غیر این صورت ریسک بیمار شدن گیاه افزایش میابد.

در صورتی که گیاه را در بستر خاک یا گلدان خریده اید بستر آن را به آب تغییر ندهید و اگر میخواهید گیاه بدون ریشه را در خاک پرورش دهید ابتدا باید حتما لاکی بامبو در آب ریشه دار شود و بعد از تغییر کردن رنگ ریشه آن از سفید به طلایی مایل به قهوه ای آن را به محیط خاک منتقل کنید, بامبو بدون ریشه یا با ریشه های سفید با احتمال بالایی در بستر خاک خراب خواهد شد.

تکثیر لاکی بامبو :

بامبو با قلمه تکثیر می یابد.از هر جای گیاه می توان قلمه گرفت اما دیگر گیاه پیچ نمی خورد.

روش قلمه زدن لاکی بامبو :

زمانی که مقداری از ساقه بامبو را برش بزنید و هرس می کنید برگ ها و در نتیجه ارتفاع بامبو باز می تواند به رشد خود ادامه دهد. البته بدون اینکه ساقه رشد کند. آن قسمت از ساقه که از بامبو جدا کرده اید را می توانید در خاک یا آب قرار دهید زیرا هر کدام یک قلمه جدید بامبو هستند پس از مدتی ساقه های قطع شده یا همان قلمه ها می توانند رشد کنند و جوانه بزنند و به این ترتیب می توانید یک دسته بامبو جدید داشته باشید.

هرس کردن را با بریدن مقدار کمی از ساقه بامبو شروع کنید و بعد از برش اول اگر باز هم لازم بود می توانید یک قطعه کوچک دیگر از بامبو را از ساقه جدا نمائید. برگ ها و جوانه های بامبو تا زمانی رشد می کنند که ارتفاع، وزن و ضخامت ساقه بامبو به حد نرمال باشد، به همین دلیل است که گیاه بامبو وقتی بیش از حد بلند و سنگین شود نیاز به هرس شدن پیدا می کند. همانطور که اشاره شد، شما می توانید قلمه بامبو را هم در خاک و هم در آب قرار دهید. اگر قصد شما صرفا تاثیر گیاه است بهتر است قلمه را از ۲ تا ۵ سانتی متر از زیر گره ساقه جدا کنید. گره اولین جایی است که جوانه بامبو از آنجا بوجود آمده است. این منطقه وقتی از ساقه جدا شود به زودی ریشه می دهد و گیاه جدیدی بوجود می آید. به همین دلیل مهم است که آن را طوری کوتاه کنید تا جوانه گره کاملا دست نخورده باقی بماند.

بعضی از مردم اصرار دارند که باید قلمه را زاویه دار برش زد تا ریشه دهد. این درست نیست. شما می توانید برش را به صورت صاف و بدون زاویه نیز انجام دهید. با باقی گذاشتن یک یا دو پیچ بر ساقه بامبو می توانید گیاه را به رشد و شکوفایی جدید و سریع تر تشویق کنید. مرتب کردن گیاه هم چنین سبب می شود که جوانه ها و پیچ ها بسیار منسجم تر و پرتر از زمان قبل از هرس و مرتب کردن رشد کند.

طريقه حلقوي كردن ساقه گياه لاکی بامبو :

اين گياه را به چند طريق مي‌توان به صورت حلقوي درآورد. در اينجا به بيان يك روش آن مي‌پردازيم. قالبي ساخته شده از پلاستيك روشن ناوداني شكل را كه حالت فنري و ارتجاعي دارد و به شكل تقريبيS كه نور به خوبي از آن عبور مي‌كند، به تنه گياه مادر، كه قطور است، مي‌بنديد و سپس پاجوشي را كه از كنار مادر روييده و بلند شده و هنوز جوان است و ساقه آن نرم است را از اين قالب پلاستيكي عبور دهيد و پس از گذشت مدتي پاجوش جوان درون قالب، ضمن رشد، فرم گرفته و حلقوي شكل مي‌شود. پس از اطمينان از فرم گرفتن و عادت نمودن شاخه جوان به اين فرم در قالب،‌آن را از پايه ببريد. لازم به يادآوري است كه قالب مزبور حالت فنري داشته و مي‌توان حلقه ايجاد شده در گياه را جمع‌تر يا بازتر فرم داد.

بيماريها و آفات لاکی بامبو :

زرد شدن برگها : در صورت زرد شدن برگ ها اولین چیزی که باید بررسی کنید میزان نور است, احتمالا نور زیاد است, نور محیط را کاهش دهید, در صورتی که نور محیط زیاد نیست احتمالا برای گیاه کود دهی بیش از اندازه انجام داده اید, آب گلدان را تعویض کنید و کوددهی را به طور کامل متوقف کنید.

قهوه ای شدن برگ ها : این مورد نیز یکی دیگر از عوارض استفاده بیش از اندازه از کود یا استفاده از کودهای غیر استاندارد است, اگر به گیاه کود نمی دهید آب مصرفی برای گیاه دچار مشکلات شیمیایی است و باید این مورد بررسی شود.

پوسیدن یا قهوه ای شدن ساقه گیاه : اگر با این مورد روبرو شدید باید بدانید که وقتی قسمتی از ساقه دچار آسیب می شود آبرسانی به کل گیاه متوقف می شود, به این دلیل که آبرسانی به گیاه از طریق ساقه آن انجام می شود, یکی از بدترین شرایطی که ممکن است برای بامبو رخ دهد همین مورد است, قسمت های خراب شده ساقه را باید از گیاه جدا کنید, به طوری که بعد از جدا کردن خرابی ها کمترین اثری حتی به اندازه یک نقطه قهوه ای روی سطح زیرین بریده شده ساقه وجود نداشته باشد, چرا که در این صورت مجدداً بیماری از همان قسمت گسترش خواهد یافت.

وجود جلبک در آب : اگر از گلدان شیشه ای شفاف استفاده می کنید کوددهی را به طور کامل قطع کرده و آب گلدان را تعویض کنید, اگر نمی خواهید کوددهی را قطع کنید از گلدان با رنگ کدر برای جلوگیری از رسیدن نور به ریشه و پایین ساقه گیاه استفاده کنید.

نکته دیگری که باید حتما آن را ذکر کنم این است که معمولا بیماری در لاکی بامبو از قسمت ریشه و پایین ساقه شروع می شود, به همین خاطر بعد از هربار تعویض آب گلدان به دقت ریشه ها را بررسی کنید که اولا رنگ آن ها به قهوه ای تیره یا سیاه تغییر نکرده باشد, ریشه های سیاه شده را جدا کنید, توجه کنید که لایه ای از مواد لیز و لزج روی ریشه ها را نپوشانده باشد, که این مورد نشانه تعویض دیرهنگام آب گلدان است, ریشه را با آب به دقت تمیز کرده و زمان تعویض آب را کاهش دهید.

توصیه ما :

تعويض آب در روز اول هر ماه و شستن شيشه با مايع ظرفشويي و حتي شستن بامبوها با اب.
اضافه كردن يك قاشق چايخوري از كود كريستالون صورتي يا كود كامل در آب داخل شيشه به عنوان غذاي يكماه گياه به جز سه ماه زمستان .
اضافه كردن يك قاشق چايخوري از پودر قارچ كش به آب داخل شيشه جهت پيشگيري از بيماري قارچ.
در منازل بسياري ديده شده كه حتي سالها در شرايط ايده ال بامبوها سالم بوده اما به یکباره زرد شده و از خراب میشن ، واقعيت اين است كه يك بامبو ممكن است سالها در شرايط ايده ال سالم بماند اما به تدریج دچار قارچ شود كه در جا باعث مرگ گياه ميشود. اگر بامبو از ساقه زرد شد و يا ساقه چروك شد باید از بقيه جدا شود و آب تعويض و به بقيه سم قارچكش زد كه باعث خراب شدن ما بقي نشود ، بيماري قارچ واگيردار هست و اگر حتی يكي از بامبو ها دچار آن شود بقيه هم در معرض خطر آن قرار مي گيرند به خصوص براي كساني كه بامبو رو در آب نگهداري ميكنند .