تکثیر گیاهان پیازی

ژئوفیت ها:

گونه های گیاهی هستند که نه تنها بوسیله بذر،بلکه بوسیله اندام های زیرزمینی نیز تکثیر می شوند.
نقش اندام های زیرزمینی ذخیرهآب،مواد غذایی و تامین مواد برای رشدو نمو در مراحل بعدی رشد گیاه است.
اندام های زیر زمینی شامل:پیاز یا سوخ(bulb)-پدازه یا سوخ تو پر((crom

پیاز یا سوخ

به صورت ورقه ای هستند و فلس دارند مانند لاله-آمارالیس-مریم-گالانتوس-همانتوس
به صورت فلسی هستند مانند لیلیوم-لاله واژگون

پدازه یا سوخ توپر:

فاقد فلس هستند مانند گلایول-زعفران-فرزیا-گل حسرت

ریزوم

عبارتست از ساقه هایی که در زیر زمین یا سطح زمین به طور افقی می رویند و دارای تعدادی گره هستند ، این گره ها قادرند هم ریشه تولید کنند و هم ساقه و برگ.

تکثیر گیاهان پیازی

۱-آگاپانتوس(سوسن آفریقایی)

دارای ریزوم ضخیم است بوسیله کاشت بذر-تقسیم بوته تکثیر می شود-بذرها پس از ۲-۵ سال گل می دهند .

۲-آلاله:

با ریشه های متورم که در بالای آن چندین جوانه است-تکثیر با بذر و تقسیم ریشه

۳-آلسترومریا:

دارای ریزوم است-تکثیر به وسیله تقسیم ریزوم-کشت بذر-کشت بافت

۴-آماریلیس(نسرین):

گیاهی سوخ دار –سوخ درشت-تکثیر به وسیله بذر-جدا کردن پیازها-گیاهان حاصل از بذر ۲-۴ سال سن گل می دهند.

۵-گل برف(موگه):

گیاهی ریزوم دار –مقاوم به سرما-تکثیر به وسیله تقسیم ریزوم

۶-گل حسرت(سنبله):

گیاهی دارای پدازه-تکثیر به وسیله بذر-گیاهان حاصله بعد از ۵ سال گل می دهند

۷-زعفران زینتی:

گیاهی دارای پداژه-تکثیر به وسیله جدا کردن سوخ ها-تکثیر به وسیله بذر که پس از ۳-۴ سال گل می دهد

۸-زنبق:

گیاهی دارای ریزوم و سوخ-زنبق سوخ دار برای گل شاخه بریده-زنبق ریزوم دار برای فضای آزاد و باغات استفاده می شود.تکثیر به وسیله تقسیم بوته پس از پایان گلدهی-کشت بذرکه پس از ۳ سال به گل می رود.

۹-لیلیوم(سوسن):

گیاهی با سوخ های فلسی-به سرما مقاوم-تکثیر به وسیله پیازچه های کوچک اطراف پیاز مادری-پیازچه ها پس از ۲-۳ از جداکردن از پیاز مادری و کاشت گل می دهند.تکثیر به وسیله جدا کردن فلس ها.

۱۰-سنبل:

گیاهی سوخدار-پیاز آن چندین سال عمر می کند تا تولید پیازچه نماید.
برای وادار کردن پیاز،به تولید پیازچه از دو روش استفاده  می شود.

۱- روش ته برداری

جهت تحریک تولید پیازچه(گیاهان عنصل-موسکاری به همین نمو)
با یک وسیله تیز طبق پیاز(ته پیاز) را جذف می کنند به طوری که پایین فلس ها مخص شود-سپس پیاز را جهت تولید پنبه و ترمیم زخم در دمای ۲۱ درجه قرار می دهند(به مدت ۳-۴ هفته)در ماسه خشک قرار می دهند با رطوبت نسبی ۸۵ درصد هوا
لذا تعداد زیادی پیازچه تولید می شود.

۲-روش ته شکافی:

در این روش چند شکاف در محل طبق(ته پیاز)ایجاد می کنند به طوری که عمق این شکاف ها تا محل مریستم محور مرکزی برسد-پس از این عمل سوخ را به صورت وارانه در ماسه خشک و تمیز به مدت ۲ هفته قرار می دهند تا در محل برش خورده پنبه تشکیل شود.تعداد حدود ۱۰ پیازچه تولید می کند که پیازچه ها درشت تر از روش ته برداری است.

۱۱-آنمون (شقایق نعمائی):

اندامهای زیرزمینی ریزوم دار-تکثیر به وسیله بذر و یا جدا کردن ریزوم ها- از کاشت بذر ۵/۱ سال طول می کشد تا گل دهد.

۱۲-گل صد تومانی:

به صورت تقسیم ریشه تکثیر می شود.ریشه ها دارای ۲-۵ جوانه

۱۳-فرزیا:

گیاهی حساس به سرما-دارای سوخ توپر –با بذر و پداژه تکثیر می شود-پس از کاشت بذر بعد از ۷-۸ ماه گل می دهند

۱۴- کوکب غده ای:

حساس به سرما- دارای ریشه های کروی شکل و به سه روش تکثیر می شود:
الف)کاشت بذر:در اسفندماه در گلخانه
ب)تقسیم غده:جنبه تجاری ندارد-حتما باید دارای یک جوانه باشد و طوقه آن لطمه ای به آن وارد نشود.
ج)قلمه ساقه:کوکب های شاخه بریده از طریق قلمه ساقه تکثیر می شوند-به وسیله بذر تکثیر می شوند-برای قلمه گیری ساقه ها را کمی از بالای سطح زمین قطع کرده قسمت باقیمانده را با خاک می پوشانند.پس از مدتی ریشه ها ظاهر شده از آنها قلمه گیری می کنند دمای مناسب ۱۵-۲۰ درجه.

۱۵-گلایول:

گیاهی علفی،از جوانه های جانبی و فرعی در روی پداژه(سوخ تو پر)حاصل می شود.دوام پدازه ها یکسال است-پداژه های مادری در پایان فصل در بالای خود پداژه تشکیل می دهند.

۱۶-لاله:

گیاهی علفی –سوخ دار دائمی،سوخ اصلی یا مادری یکسال دوام دارد ولی هر سال سوخ جدید جایگزین می شود.در تابستان سوخک ها جدا می شوند.

۱۷-لاله واژگون:

گیاهی دائمی-سوخدار-هر ۳-۴ سال یکبار در پاییز سوخ خا از زمین در آورده و سوخک ها را جدا کرده –در زمین اصلی به عمق ۱۵ سانتی متر می کارند.

۱۸-گل مریم:

گیاهی دائمی و سوخدار –سوخ اصلی چندین سال گل می دهد-از طریق سوخک ها تکثیر می شوند-که پس از ۲-۳ سال گل می دهند

۱۹-نرگس:

گیاهی دائمی و سوخدار-سوخ اصلی چندین سال گل می دهد-از طریق سوخک ها تکثیر می شوند-که پس از ۳ سال گل می دهند.

۲۰-شیپوری:

الف)تکثیر به وسیله بذر
ب)تکثیر به وسیله تقسیم ریزوم
گیاهی ریزوم دار-ریزوم های اصلی در کنار خود ریزوم های کوچکی تولید می کنند که در تابستان جدا می شوند.