نام علمی : Mimosa pudica
خانواده : Fabaceae
بومی : آمریکای جنوبی و مرکزی
گیاه قهر و آشتی با نام‌های مختلفی اعم از مرا لمس نکن و گیاه حساس نیز شناخته میشود که بومی مناطق جنوب آمریکا و آمریکای مرکزی بوده و از دسته گیاهان ایده آل برای فضای بالکن است، زیرا می‌توان به راحتی آن‌ها را جابجا کرد. این گیاه مانند گل ونوس حشره خوار نسبت به لمس شدن حساس است، اما بر خلاف گیاه ونوس، گل قهر به برگهای خود حساسیت دارد و زمانی که مورد لمس قرار بگیرد، سریعا برای محافطت از خود آن‌ها را می‌بندد.
گر چه برای سالهای متمادی به پدیده حرکت در گیاه میموزا بعنوان پدیده ای جالب توجه نگریسته میشد اما تا حدود قرن نوزدهم تحقیق ومطالعه جدی ای در این مورد صورت نگرفته بود در این زمان کشف شد که این نوع حرکات حاصل افت فشار سریع در سلولهاییست که بطور اختصاصی برای این منظور تغییر شکل پیدا کرده و بهبود یافته اند.البته مکانیسم دقیق این یدیده که سلولهای بهبود یافته موجود در بالشتکهای ساقه گیاه (Pulvini) چگونه فشار درون بافتی را کاهش داده و باعث این حرکات میشوند هنوز کشف نشده اما یافته های محققان نشان میدهد که پس از اعمال تحریک،تغییراتی در تراوایی غشای سلولی موجود در بالشتکها صورت میگیرد که باعث حرکت و تبادل سریع یونهای کلسیم شده و انعطاف پذیری دیواره سلولهای این بخش را افزایش میدهد.در واقع اینطور بنظر میاید که همزمانی این پدیده با افت فشاردرون سلولیست که سبب ایجاد حرکت در برگها و ساقه های گیاه میشود. همچنین یافته ها نشان میدهند که فرمان بسته و جمع شدن برگها ،قابلیت انتقال از قسمت تحریک شده به بقیه قسمتهای گیاه را نیز دارا میباشد وبه محض تحریک،تغییرات پتانسیل الکتریکی از محل تحریک به دیگر قسمتهای گیاه گسترش میابد. بعلاوه مواد انتقال دهنده شیمیایی ای که تا بحال ناشناخته باقیمانده اند هم در حال حرکت و انتشار از محل تحریک تا قسمتهای دورتر گیاه ردیابی شده اند.
گیاه قهر و آشتی قابلیت رشد تا ارتفاع ۱۵۰ سانتی متر و عرض ۹۰ سانتی متری را دارد. هر چند که در باغ معمولا تا ارتفاع ۳۰ تا ۹۰ سانتی متر نیز رشد می‌کند. این گیاه دارای گل‌هایی صورتی رنگ و کروی شکلی است که قطر آن به ۳ سانتی متر می‌رسد و بیشتر اوقات روند گل دهی از اواسط تا اواخر تابستان انجام خواهد شد.
گیاه قهر و آشتی
جوشانده ریشه گیاه قهر در رفع ناراحتی های وجود سنگ در بدن اثر مفید دارد. برگها و ساقه های له شده آن برای محل گزیدگی عقرب به کار میرود. جوشانده سرشاخه های برگ دار گیاه برای تسکین آسم مصرف می شود.
برگهای له شده آن به صورت ضماد بر روی ورم ها می گذارند. در فیلیپین برگهای له شده آن با روغنی نظیر روغن کنجد یا زیتون مخلوط کرده و به صورت ضماد در محل فتق می گذارند که برای معالجه فتق مفید است. از ریشه گیاه به عنوان مدر و برای معالجه اسهال خونی و در موارد عادت ماهیانه دردناک می خورند.
ترکیبات شیمیایی گیاه قهر و آشتی
از نظر ترکیبات شیمیایی در عصاره برگهای آن ماده ای شبیه به آدرنالین یافت می شود، به علاوه در گیاه آلکالوئید میموزین مشخص شده است.
شرایط نگهداری و پرورش گیاه قهر و آشتی
آبیاری گیاه قهر و آشتی
این گیاه به آبیاری حساس میباشد و باید آبیاری منظم انجام شود، هر زمان احساس کردید خاک در حال خشک شدن است گیاه را آبیاری کنید سعی کنید از آب با املاح کم استفاده کنید. حتماً باید گلدان دارای زهکشی مناسبی باشد تا ریشه دچار پوسیدگی نشود.
دمای مورد نیاز گیاه قهر و آشتی
دمای سرد از ظاهر شدن برگ ها جلوگیری می کند. گلدان را در یک مکان با دمای ۲۱ تا ۳۰ درجه قرار دهید. بهترین دما برای این گیاه ۲۹ درجه سانتیگراد می باشد. اگر درجه حرارت بین ۲۱ تا ۳۰ درجه سانتیگراد باشد گیاه در کمتر از ۷ روز جوانه می زند. اگر درجه حرارت پایین تر باشد جوانه زنی معمولا ۲۱ تا ۳۰ روز بعد از کاشت بذر انجام می شود. در صورت دمای بیشتر در زیر آن یک سینی آب قرار دهید. درصورت سرمای زیاد برگهایش روی هم جمع میشوند که باید به داخل منتقل شود.
تکثیر گیاه قهر و آشتی
روش اصلی تکثیر این گیاه از طریق کاشت بذر است اما تکثیر از طریق قلمه گیری در فصل تابستان نیز محتمل است.
کشت بذر گیاه قهر و آشتی : کاشت گیاه قهر و آشتی معمولا از طریق بذر انجام می شود. قبل از کاشت بهتر است بذرها را چند ساعت در آب خیساند. گل های صورتی این گیاه دانه تولید می کنند. بذرها را در خاک و یا در مخلوط خزه تورب و پرلیت بکارید و آن ها را با ۰/۳ سانتی متر خاک بپوشانید. خاک باید مرطوب باشد. بعد از کاشت بذرها یک پلاستیک تمیز روی گلدان بکشید، بذرها برای جوانه زنی به رطوبت زیادی نیاز دارند. جوانه زنی معمولا ۱۴ تا ۲۱ روز طول می کشد. دمای مناسب برای رشد این گیاه ۲۱ تا ۳۰ درجه سانتی گراد می باشد. بذرها را ابتدا در یک گلدان ۷ سانتی متری بکارید و بعد از این که بذرها جوانه زدند و به خوبی تثبیت شدند، قوی ترین نهال ها را انتخاب کنید و آن ها را به گلدان های ۱۳ سانتی متری منتقل کنید. فراموش نکنید در گلدان سوراخ زهکشی قرار دهید.
قلمه ساقه گیاه قهر و آشتی : بهترین زمان قلمه گرفتن، در تابستان است که برای این منظور از شاخه های نرم گیاه و بدون گل استفاده می شود. یک شاخه که دارای یک گره برگی است را قطع کنید و آن را در خاک قرار دهید. روی آن را با پلاستیک بپوشانید تا خاک مرطوب بماند. در آب و هوای گرم، تقریبا باید هر روز به گیاه قهر و آشتی آب داده شود.
نور مناسب گیاه قهر و آشتی
گیاه قهر و آشتی باید در معرض نور کافی قرار بگیرند که این گیاهان در صورت دریافت نکردن نور کافی کم کم بسته می شوند و نمی توانند شکوفه بدهند. این گیاه را در کنار یک پنجره آفتابی قرار دهید تا بتواند نور کافی را بگیرد و پنجره هایی که نور را از سمت شرق دریافت می کنند بهترین مکان برای قرار دادن گیاه قهر و آشتی می باشد و بهتر است که پشت این گیاه نیز به سمت جنوب باشد.
رطوبت مورد نیاز گیاه قهر و آشتی
این گیاهان هرگز نباید در محیط هایی قرار بگیرند که بیش از حد خشک است و همچنین باید رطوبت انها به اندازه کافی باشد. اگر محیط منزل شما خشک است، می توانید از یک دستگاه بخور برای آن استفاده کنید و آن را نزدیکی گیاه قرار دهید و اگر دستگاه بخور ندارید، می توانید چند وقت یک بار آن را سرشار از آب کنید و محیط را کمی گرم کنید تا آب ها سریع تر تبخیر شود و محیط رطوبت بگیرد.
خاک مناسب گیاه قهر و آشتی
برای نگهداری،از خاکی غنی از مواد آلی استفاده کنید.یکی از مهمترین مسایل در مورد بستر گل قهر توجه به زهکش و در واقع تهویه مناسب خاک است.بستراین گیاه میتواند شامل دو قسمت پیت یک قسمت پرلیت(یا ماسه)و دو قسمت لوم باشد.این گیاه توانایی جذب مستقیم نیتروژن از هوای اطراف است که از این طریق،گیاه امکان زندگی در خاکهای فقیر(به لحاظ نیتروژن)را نیز خواهد داشت.
کوددهی گیاه قهر و آشتی
می توانید در طول فصل رشد گیاه قهر و آشتی، هر یک هفته یکبار از یک کود کامل و متعادل با نصف دوز مصرف نوشته شده روی پاکت کوداستفاده کنید و یا در فصل زمستان یک بار در ماه استفاده کنید. از تماس مستقیم کود شیمیایی با ریشه اجتناب کنید.
آفات و بیماری های گیاه قهر و آشتی
گل قهر میتواند توسط انواع آفات،از جمله مایتهای عنکبوتی قرمز،شپشک آرد الود و تریپس مورد تهاجم قرار بگیرد. توجه داشته باشید که برای کنترل آفات این گیاه نباید از صابونهای ضد حشره استفاده کرد چرا که استفاده از این نوع محصولات باعث سیاه شدن و خرابی برگها میشود.
علت زرد شدن برگ گیاه قهر و آشتی
یکی از رایج ترین مشکلات این گیاه زرد شدن برگهای ان است که زیاده روی در آبیاری یا خشکی بیش از حد گیاه عامل اصلی زرد شدن و ریزش برگ های گیاه میباشد. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است توجه بیشتری به دمای نگهداری گل در فصل هایمختلف داشته باشید.
نکته
نکته جالب در مورد این گیاه توانایی جذب مستقیم نیتروژن از هوای اطراف است که از این طریق،گیاه امکان زندگی در خاکهای فقیر(به لحاظ نیتروژن)را نیز خواهد داشت.
