به لیمو
نام انگلیسی : Aloysia citrodora
خانواده : verbenaceae
بومی : آمریکا
این گیاه معطر در قرن ۱۷ میلادی توسط پرتقالی ها و اسپانیای ها به اروپا آورده شد و توسط آنها به منظور تهیه روغن تولید انبوع گردید پس از آن وارد آسیا و سایر کشورها شد. گیاه به لیمو بصورت بوته ای که ارتفاع آن ۲ تا ۳ متر می رسد و طول عمر مناسب آن حدود ۱۰ تا ۱۵ سال است. در طبیعت و یا گلدان رشد می کند بوته آن دارای برگ های کشیده و باریک نوک تیز خشن کرکی برنگ سبزه تیره که تا ۸ سانتی متر بلند می شوند است. گلهای گیاه در اواخر بهار و یا اوایل تابستان بصورت خوشه ای با کاسه برگ های ریز و گلبرگ های سفید که ته آنها مایل به صورتی است ظاهر می شوند.
گیاه به لیمو در مناطق گرمسیر و گرم در تمام طول سال سبز و معطر است این گیاه بیشتر جزء گیاهان باغی محبوب مورد توجه دوستداران آن است.به لیمو دارای بوی معطر با عطر و طعم تند قوی شبیه پوست لیمو و نعنا و در صورتی که غلظت دمنوش آن زیاد باشد طعم تلخ است.
شرایط نگهداری و پرورش به لیمو :
آبیاری به لیمو
به لیمو در برابر خشکی خاک چندان مقاومتی ندارد. بنابراین و بخصوص در روزهای گرم باید نسبت به آبیاری ان دقت کرد و زمانی که سطح خاک حالتی نیمه خشک – نیمه مرطوب داشت نسبت به آبیاری گیاه اقدام کرد. خیس بودن همیشگی سطح خاک بخصوص اگر بافت خاک سنگین و خاک زهکش نامناسب داشته باشد موجب زردی و ریزش برگها و رشد ضعیف گیاه خواهد شد. خشکی کشیدن گیاه نیز مانع از رشد مناسب ، کوچک ماندن برگها و کاهش عطر آن می شود.
نور مناسب به لیمو
این گیاه به مکانی با نور کامل آفتاب یعنی حداقل حدود ۸-۶ ساعت نور مستقیم نیاز دارد اگرچه که می توان آنرا در مکان نیمه سایه (حداقل ۵-۴ ساعت نور مستقیم آفتاب) بخصوص در مناطقی که تابستانهای گرم دارند نیز کاشت کرد . کمبود نور موجب بلند و باریک شدن ساقه ها، افزایش فاصله بین برگها بر روی ساقه ،کوچک ماندن برگها، پریدگی رنگ برگها و عدم تشکیل و یا ریزش گلهای گیاه می شود. شدت نور در روزهای گرم نیز موجب سوختگی نوک و حاشیه برگها و عدم رشد مناسب گیاه خواهد شد. در روزهای گرم باید نسبت به آبیاری مناسب این گیاه دقت عمل به خرج داد.
دمای مورد نیاز به لیمو
به لیمو به سرما حساس است و برگهای خود را در دمای ۰ درجه سانتیگراد از دست می دهد البته گیاه تا دمای ۱۰- سانتیگراد می تواند زنده بماند و با افزایش دما و گرمتر شدن هوا مجدداً برگها رویش خواهند کرد اما اگر دمای هوا بیش از این سرد شود ساقه های گیاه از بین خواهند رفت. مناطقی که دمای هوا به زیر ۱۰ درجه نزول نمیکند مکان کاشت مناسبی برای این گیاه است. اگرچه گرمای هوا را دوست دارد اما در شرایطی که دما بالاتر از حدود ۳۲ درجه سانتیگراد است می بایست مکان کاشت را به گونه های انتخاب کرد که از ظهر به بعد در سایه قرار گیرد.
خاک و کود مناسب به لیمو
به لیمو به خاکی با بافت سبک و زهکش مناسب نیاز دارد و اسیدی بودن ملایم خاک به رشد بهتر آن کمک میکند البته به معنی رشد نامناسب در سایر خاکها نیست. از نظر تغذیه ای نیازهایی متوسط و میانه دارد یعنی خاک نباید فقیر و یا بسیار غنی از مواد غذایی باشد . به عنوان مثال می توان از مخلوط خاک معمولی +خاک برگ به نسبت مساوی برای کاشت آن استفاده کرد و در طی سالهای رشد از کودی متعادل و کامل همانند ۲۰-۲۰-۲۰ به میزان یک در هزار در طی فصل رویش استفاده کرد البته برخی از پرورش دهندگان اعتقاد دارند که کاربرد کودهایی که پتاسیم و نیتروژن بیشتری نسبت به فسفر دارند (به عنوان مثال فرمول ۲۰-۱۰-۲۰ یا سایر فرمولهای مشابه که فسفر کمتری دارند) به رشد بهتر این گیاه کمک میکند. کاشت این گیاه علاوه بر خاک در هوای آزاد در گلدان نیز امکان پذیر است البته در طی زمستان حتما گلدان را باید به مکانی محفاظت شده از وزش بادهای سرد زمستانی منتقل کرد و گاهی آنرا آب داد (فقط در حدی که خاک خشک و سفت نشود) به یاد داشته باشید که این گیاه در زمستان برگهای خود را از دست می دهد و نمی توان انتظار داشت با انتقال آن به داخل منزل و جایی گرم رشد و نمو داشته باشد و برگهای خود را حفظ کند . به لیمو برای رشد بهتر در سال رشد آتی نیاز به دوران برگریزی و استراحت دارد بنابراین با انتقال گلدان آن به مکانی گرم در طی زمستان این دوران را از آن دریغ نکنید. زمان مناسب تعویض گلدان نیز در اواخر زمستان /اوایل بهار و قبل از شروع رشد مجدد و دوبار آن است.
تکثیر به لیمو
قلمه گیری :
یکی از راه های تکثیر این گیاه قلمه گیری از گیاه مادری در طی تابستان است . قلمه ها را می توان از قسمتهای انتهایی گیاه (قلمه چوب نرم ) در اواخر بهار و یا قسمتهای رسیده تر (قلمه نیمه چوبی) در اواسط تابستان و به طول تقریبی ۲۰-۱۵ سانتیمتر تهیه کرد و در داخل گلخانه یعنی مکانی نسبتاً گرم و مرطوب و در خاکی سبک همانند مخلوط شن + خاک برگ نسبت به کاشت آنان اقدام کرد. گیاهان جدید حاصله را بهتر است که در سال اول در گلخانه نگهداری کرد و در سال دوم نسبت به انتقال آنان در اواخر بهار به زمین اصلی اقدام کرد . قلمه ها اصولاً راحت و سریع ریشه می دهند اما مشکل اصلی ادامه حیات آنان عدم تحمل سرما بخصوص در سال اول و دوم پس از تکثیر است به همین دلیل است که گفته می شود حداقل سال اول بعد از تکثیر گیاهان در مکانی همانند گلخانه نگهداری شوند تا احتمال چنین خطری حداقل شود .
خوابانیدن :
روش دیگر خوابانیدن شاخه های گیاه مادری است که نزدیک به سطح زمین قرار گرفته اند . در این روش شیاری به عمق حدود ۱۵-۱۰ سانتیمتر و در کنار گیاه مادری به طول تقریبی ساقه ای که مد نظر است حفر می شود و شاخه ای که به اندازه کافی بلند و انعطاف پذیر است در داخل شیار قرار میگیرد و روی آن خاک ریخته می شود . نوک ساقه را معمولا بیرون از شیار قرار می دهند. در طی مدت ریشه زایی قسمتهای خوابانده شده بهتر است که خاک را مرطوب نگهداشت و قسمت خوابانده شده به دور از تابش مستقیم نور آفتاب بخصوص در روزهای گرم باشد تا ریشه ها سریعتر شکل گیرند. عمل خواباندن را می توان در اواخر بهار یا اوایل تابستان انجام داد که در این صورت گیاه جوان را می توان در حدود اواسط پاییز از گیاه مادری جدا کرد .
کاشت بذر :
بذرها را می توان بر روی سطح خاک پخش کرد و روی آنان را با لایه ای نازک از خاک پوشاند و در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار داد . سطح خاک را باید به گونه ای با آب اسپری کرد که مانع از خشک شدن و از دست دهی رطوبت سطح خاک شویم . کشیدن پلاستیک بر روی سطح نیز می تواند به حفظ رطوبت در اطراف بذرها و جوانه زنی آنان کمک کند . گیاهان جوان را بهتر است که تا دو سال اول درمحیط گلخانه نگهداری کرد تا به اندازه کافی قوی شوند و سپس از سال دوم به بعد و در اواسط فصل بهار به محیط بیرون از گلخانه منتقل کرد تا مشکلی در برابر سرمای زمستانی پیدا نکنند .
هرس به لیمو
انجام عمل برداشت سرشاخه ها را به منظور مصرف برگها می توان نوعی هرس و کاهش حجم شاخسار محسوب کرد. برداشت سرشاخه ها و برگها نیز معمولا در اواخر بهار و طی تابستان الی اوایل پاییز انجام می شود . با توجه به تحقیقات انجام شده به نظر می رسد که کیفیت برداشت اول و دوم بهتر و بالاتر از برداشتهای دیگر و انتهای سال است . اما اگر به شکل خانگی این گیاه را پرورش می دهید و گاهگاهی از برگهای آن مصرف میکنید به نحوی که ساقه ها را قطع نمیکنید می توان در ابتدای فصل بهار نسبت به قطع و جداسازی برخی ساقه های قدیمی یعنی ساقه هایی که در سال قبل گلدهی داشته اند اقدام نمود تا رشد و نمو ساقه های جدید تحریک شود . بهتر است که در زمان هرس مجموعا و حداکثر حدود ۳۰٪ از کل حجم شاخسار قطع شود .
آفات و بیماری های به لیمو :
بیماری هایی همانند شانکر باکتریایی ، لکه برگی باکتریایی و یا قارچی، سفیدک پودری ، پژمردگی از جمله بیماری هایی هستند که امکان دارد گیاه را درگیر کنند.
شته ، مگس سفید ، شپشک آرد آلود و کنه تارعنکبوتی نیز از آفات محتمل این گیاه هستند.
توضیحات عالی بود ممنون
سلام.فرمودین که گیاه به نور کامل آفتاب نیاز داره ولی از طرفی آفتاب برگهاشو میسوزونه.دراین صورت ما چه کنیم?چون حاشیه برگهای گیاه من قهوه ای شده
گیاه به لیمو را شما باید با شرایط محیطی به آرامی آدابته کنید یعنی از ابتدای بهار به آرامی در محیط باز و زیر نور آفتاب قرار داد و نه اینکه یکباره بعد از خرید از گلخانه به آفتاب منتقل کرد
در ضمن در شرایط آب و هوایی اصفهان باید در محل سایه آفتاب قرار بگیرد
سلام . منظورشما اینکه ازگلخانه خریدکردیم اول داخل خونه باشه بعدبه حیاط انتقال بدیم؟
من داخل خونه آفتاب ندارم
اگر داخل خونه شرایطتون بدون نور هستش، بذارین بیرون ولی یه جای سایه آفتاب
بسیار زیبا و جامع ممنون
سلام. خسته نباشید. آیا این گیاه رو در استان مازندران میشه کاشت که اکثراً بارونیه؟
سلام خیر متاسفانه این گیاه مربوط به اقلیم های گرمسیری و نیمه گرمسیری هستش
سلام چرا در مازندران هم ميشه کاشت و خوب جواب ميده چون خودمان در دانشگاه آزاد کاشتيم و از برگهاي آن براي دمنوش و ساير موارد استفتده ميکنيم.
من میخوام دریکی از شهرستان های اصفهان داخل گلخونه گیاه به لیمو پرورش بدم باید چیکار کنم مثلا اب و هواش خوب هست برای پرورش به لیمو؟؟ و اینکه.چقد باید هزینه یکنم تقریبا چون اولش هست میخوام با۳۰متر شروع بکنم
سلام به لیمو گیاهی مختص مکان هار گرم و نیمه گرمسیری هستش. بسته به منطقه ای ک هستید با مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی مشورت کنید
سلام، گیاه به لیمو را در آپارتمان هم با نور زیاد می توان نگهداری کرد؟ برای رشد آن در آپارتمان چکار می توان انجام داد
سلام، بله باید پشت شیشه های جنوبی قرار بگیرند و در طول روز حداقل ۶ساعت آفتاب بخوره
سلام وقت بخیر، علاقمند به پرورش گیاه به لیمو هستم، خواهشا یک کارشناس در این زمینه به من معرفی کنید
سلام به لیمو مربوط ب مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری هست با توجه ب این مسئله با بخش گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی تماس بگیرین
سلام من یونه گیاه بهلیمو دارم که ۴ روزه خریدمش ولی خشک شده
ساقش هنوز تازست ولی برگاش خشک شده نمیشه نجاتش داد؟
سلام،جابجایی گیاه تابع ایجاد حساسیت و تنش میباشد.در محل سایه آفتاب قرار بدین تا با محیط آشنا بشود بعد منتقل کنید
سلام، من تو تعطیلات عید یه گلدون به لیمو گرفتم، اول تو نیم سایه گذاشتمش و هر دو روز ۳ روز یکبار آب دادم الان دو هفته ای میشه منتقلش کردم به پشت پنجره ی شمالی،،( تو بالکن بسته) که حالت پاسیو داره، ولی گاها از برگاش زرد و خشک میشه دست میزنی میریزه، برگاشم کوچیک و بیجونه، میخواستم ببینم برای تقویتش میشه از کود سه ۲۰ استفاده کرد؟
این گیاه مخصوص فضای آزاد در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری هست . کود نیاز نداره. به منطقه ی سکونتتون هم بستگی داره
سلام، وقتتون بخیر من چند ماه پیش درخچه به لیمو خریدم و در بالکن جنوبی نگهداری میکنم، در روزهای خیلی گرم تابستون روزی ۲ بار بهش آب میدادم و الان که هوا کمی خنک تر شده روزی یک بار، من چند هفته پیش که منزل نبودم و گلدان رو به داخل خونه اما پشت پنجره جنوبی گذاشتم، یک روز درمیون هم کسی میومد و آبیاریش میکرد،اما از وقتی برگشتم تمام برگاش خشک شد و مجبور شدم سر زنی کنم، از اون موقع تا الان گلدانم شده یه چوب بدون هیچ برگی، چیکارش باید بکنم؟ میشه راهنماییم کنید
سلام و احترام،اگر امکانش هست عکسش رو داخل اینستاگرام بفرستین برام تا دقیق ببینم
ولی ابیاری هر روز برای به لیمو رو توصیه نمیکنیم
سلام،من گیاه به لیمو در حیاط منزل دارم،در طول زمستان برگهاش ریخته و الان که اواخر فروردین هست هنوز برگهای جدید درنیومده حتی جوانه هم مشاهده نمیشه،این عادیه؟؟؟
گلدان به لیموی من پرازریشه شده،با اینکه گلدونش نسبت به اندازه گیاهم بزرگه،حالا باید گلدونشو تعویض کنم.
اگر ریشه ها از ته گلدان زده بیرون میتونین عوض کنین و اگر از روی خاک پیدا شدن خاک سطحی اضافه کنین
ببخشید میخواستم سوال کنم ولی اشتباهی به جای علامت سوال نقطه گذاشتم.آیا باید گلدونشو تعویض کنم؟
باسلام. اگر ریشه ها از ته گلدون خارج شدن میتونین گلدون رو عوض کنین. آبیاری اول رو با آنتی استرس انجام بدین که گیاه دچار شوک زیادی نشه
یک دنیا سپاس بابت پاسخگویی تون.🙏🌺
سلام من یک گلدان بوته به لیمو گرفتم بعداز چندروز گلدان رو عوض کردم ولی بوته پژمرده شده و بعضی از برگهای ریخته چکار کنم
سلام از اسید هیومیک برای تقویت استفاده کنید
سلام ببخشید من از این درختچه کوچکش رو خریدم متاسفانه فرداش تمام برگشاش پژمرده و بعد دو روز خشک شد ایا ممگنه دوباره برگ در بیاره یا کلا خراب شده
سلام و احترام بستگی داره،اگر ریشه ها و ساقه سالم باشن بله ولی اگر اونها هم از بین رفته باشن خصوصا ریشه ها خیر
سلام آیا میشه قلمه به لیمو رو تو آب ریشه دارکرد؟
سلام، خیلی سخت میشه
سلام یکی از اشنایان اندازه کوچک دادند که گذاشتیم تو آب ریشه بده ممنون میشم راهنمایی کنید چطور ریشه بده وبکارم وپرورش بدم ممنون
سلام و احترام، توصیه می کنیم وقتی ریشه ها به اندازه یک دانه برنج شد، داخل بستر مناسب بکارید
سلام وقت بخیر
برگ های خشک لیمو رو درسال چندبار تمیز کنیم
سلام بایک پارچه تمیز نمدار میتونین هر ۲ یا ۳ ما یکبار تمیز کنین
لطفا از براق کننده و روغن استفاده نکنین فقط آب خوشیده سرد شده استفاده کنین
سلام میشه داخل آب ریشه دار کرد ؟
سلام بله میشه اما وقتی ریشه ها به اندازه یک دونه برنج شد به داخل خاک انتقال بدین
سلام ما اراک داخل باغ به لیمو کاشتیم ولی نمیدونم گلهایی که داره رو باید چید؟ یا نیاز نیست و اینکه خیلی شاخه های ضعیفی داره برای تقویت میشه چکار کرد؟
سلام از کود هیومیک اسید برای تقویت استفاده کنید
سلام من یه گلدونشو خریدم وب باغچه منتقل گردم اول خوب بود یه دوماهی الان همه برگ هاشو آویزون کرده چه کنم
میشه کمکم کنید خیلی برام مهم
سلام عزیزم من چند ماهه درختچه به لیمو خریدم پشت بوم بود یکم برگاش داشت خشک میشد آوردمش خونه پشت پنجره گذاشتم باد اسپیلت مستقیم بهش نمیخوره اما ایراد داره توی خونه باشه
به لیمو به سرما حساسه اگه دمای نگهداریش تنظیم بشه برگ های اون مجدد رشد میکنه
سلام
من یک گلدان بزرگ بهلیمو دارم که برگ ریزی داره ، نوک برگها میسوزه و خشک میشه ، مورد دوم جوانه میزند رشد میکنه اما از نوک جوانه خشک میشه کلا برگها خیلی ضعیف هستن دست میخوره میریزه ، مورد سوم از نزدیک که به برگها نگاه میکنم برگها سبز سبز نیست سفیدی هم داره تو رنگهاش .
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام من یه گلدان به لیموبه تازگی خریدم ازپایین اصلابرگ نداره ولی بالایه شاخه هاش
نسبتن خوبه بایدچیکارکنه پرپشت بشه وبرگ جدیددربیاره؟
مشکلی ندارد فقط به دلیل رشد زیاد ریشه و ارتفاع زیاد باید گلدان سایز مناسب انتخاب شود (سایز حدود ۴۰-۵۰ سانتی متر) این گیاه نیاز به ابیاری منظم دارد همچنین خاک سبک مخلوطی از پرلیت ماسه و خاک باغچه و به نور افتاب غیر مستقیم نیاز دارد برای حفظ رنگ برگ و رشد مناسب تغذیه ان با کود دیتروژن دار باشد (NPK) انجام شود .
سلام من یه گلدان به لیموبه تازگی خریدم ازپایین اصلابرگ نداره ولی بالایه شاخه هاش
نسبتن خوبه بایدچیکارکنه پرپشت بشه وبرگ جدیددربیاره؟
سلام گلدان به لیمو رو میسه در بالکن شمالی تو شیراز نگه داری کرد؟ توی حیاط به لیمو زیاد دیدم اما بالکن ندیدم
مشکلی ندارد فقط به دلیل رشد زیاد ریشه و ارتفاع زیاد باید گلدان سایز مناسب انتخاب شود (سایز حدود ۴۰-۵۰ سانتی متر) از ان جایی که این گیاه به سرما مقاوم است باید در مقابل یخ زدگی مقابله کرد در زمان یخبندان دور گیاه را با کاور پلاستیکی بپوشانید
سلام وقت بخیر
من گیاه به لیمو را هفته پیش با گلدان یک سایز بزرگتر تعویض گلدان کردم .گیاه ریشه های زیادی داشت وخاکش رسی بود و با همان خاک خودش در گلدان جدید گذاشتم و مقداری خاک در زیر و روی گلدان ریختم و گیاه را اب دادم ولی گیاه پژمرده شد و ساقه های ان هم وضعیت خوبی ندارند ایا میشود گیاه را نجات داد؟
با تشکر از مساعدت شما
سلام به دلیل جا بجایی گیاه شما دچار تنش شده و به ان شوک وارد شده بزارید به محیط عادت کنه و اگه حالش خوب نشد باید تقویت بشه