نام انگلیسی : IRIS
خانواده : IRIDACEAE
بومی : در نیم کره شمالی
گل زنبق، از خانواده زنبق ها و اکثر پیازهای از این جنس قد بلند بوده و برای کاشت در گلدان مناسب نیستند اما چند واریته اصلاح شده پا کوتاه در دست است. پیازهای آن باید در اوایل پاییز کاشته شوند. این پیازها در اواخر زمستان تا وسط بهار گلدهی دارند.زنبق به طور متوسط ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر در ارتفاع رشد میکند.. دارای گل‌های معطر و رنگ متفاوت از بنفش تا آبی میباشند. شروع دوره گلدهی آنها از اوایل خرداد است. هر گل شامل ۳ پرچم، و ۳ برچهٔ پیوسته با تخمدان سه خانه است.
گل‌ها ۲ جنسه، بزرگ و زیبا است ولی به دلیل عمر کم زود پژمرده شده و می‌افتد. تعداد گلبرگ‌ها ۶ عدد است و اغلب در قسمت پایه به پیوسته هستند. گلبرگ‌های خارجی حالت برگشته، ولی گلبرگ‌های داخلی معمولا” ایستاده و در قسمت تحتانی باریک میباشند.
خواص دارویی گل زنبق
امروزه برای سم زدایی بدن و افزایش ادرار مورد استفاده قرار می گیرد.ضماد تهیه شده از آن با ریشه آسیاب شده زنبق و آب برای درمان ناراحتی های پوستی، زخم و دردهای روماتیسم به کار برده می شود.ضماد گرم برگ های تازه زنبق نیز برای رفع تومور و خستگی موثر است.
خواص چای گل زنبق
چای زنبق با تحریک کبد در درمان هپاتیت و یرقان مفید است. با عوارض پوستی مانند آکنه مبارزه می کند.سوءهاضمه را برطرف می کند.به درمان بیماری روماتیسم کمک می کند.در کاهش وزن موثر است.
گل های زنبق
هر زمستان یا بهار گل های زنبق را با دقت چیده و به عزیزانتان هدیه دهید و آن ها را خوشحال کنید ولی مواظب باشید که غنچه های آن خراب نشود. بعد از برداشت گل داخل آب گذاشته شود تا پس از چند روز غنچه های آن شکفته شوند.
شرایط پرورش و کاشت گل زنبق :
خاک مورد نیاز گل زنبق
ترکیبی از خاک سبک باغچه + مقداری شن و ماسه + مواد آلی زیاد (کومپوست‌هایی مانند ورمی کومپوست یا کود حیوانی کاملا پوسیده یا برگ درختان جنگلی پوسیده) که دارای رطوبت کافی باشد. همچنین به این ترکیب میتوان مقداری کوکوپیت و پیت ماس اضافه کرد.
نور مناسب گل زنبق
نور مناسب برای گل زنبق، نور غیر مستقیم است. این گل زیبا، در هنگام رشد علفی و سبزینه‌ای نور کمتر و در دوران گلدهی به نور کامل نیاز دارد.
دمای کاشت و پرورش گل زنبق
زنبقها کاملاً به سرما مقاومند. (هرچند باید توجه داشت که همانند لاله، در زنبقها نیز پیازهای بالغ بعد از گلدهی ازبین رفته و پیازچه‌های جدید تولید میشود، لذا برخی باغبانان بعد از گلدهی زنبق پیازها را از خاک در آورده در انبار نگهداری میکنند).
نیاز سرمایی در گونه‌های ریزوم‌دار به مقدار بیشتری نسبت به زنبق‌های پیازدار وجود دارد. و زنبق‌های پیازدار میتوان گفت نیاز سرمایی قابل توجهی ندارند. ولی برای تنظیم زمان گلدهی میتوان گلدانهای پیازهای زنبق را در طول زمستان در فضای آزاد و سرد قرار داد تا به گل نروند و نزدیکی عید به محل گرم و پرنور منتقل کرد تا گل بدهند.
آبیاری گل زنبق
نیاز آبی گل زنبق متوسط است. پس از کاشت زنبق، گلدان را به طور کامل آبیاری کنید و بعد از آن، برنامه آبیاری را برای مرطوب نگهداشتن خاک، هفتگی کنید . در دوران گلدهی گیاه، آبیاری ۲ الی ۳ بار در هفته کافی است.
رطوبت مورد نیاز گل زنبق
گل زنبق نیاز به رطوبت هوای محیط ندارد و و هوای خنک و خشک برای نگهداری زنبق مناسب است.
کوددهی گل زنبق
برای کوددهی گل زنبق، تغذیه گیاه را بادیدن اولین غنچه های گل بر روی گیاه شروع کنید و کوددهی را دو هفته یکبار تا هنگامی که برگهای گیاه زرد و خشک شود، ادامه دهید. برای تهیه کود میتوانید از کودهای محلول مخصوص گلدهی مانند npk15-5-30 استفاده کنید.
نحوه کاشت گل زنبق در گلدان
- به منظور کاشت زنبق در گلدان، ابتدا پیاز گیاه را از گلفروشی‌ها تهیه کنید.
- گلدان را باخاک مناسب پر کرده و پیازها را در نزدیکی سطح خاک بکارید، به نحوی که نوک پیاز کمی دیده شود.
- پیازها را در عمق ۷ الی ۱۰ سانتیمتری و به فاصله ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر از یکدیگر کشت کنید. لازم به ذکر است میتوانید در هر گلدان ۱۲ سانتیمتری ۵ تا ۶ پیاز کشت کنید و روی آنها را با لایه نازکی از خاک مخصوص پیاز بپوشانید.
- بعد از چند روز، ریشه‌ها، پیاز را به طرف پایین می‌کشند.
- بعد از کاشت زنبق، گلدان را به‌طور کامل آبیاری کنید تا آب از ته گلدان خارج شود. بعد از آن مراقب باشید، خاک همواره مرطوب نگه داشته شود.
- گلدان را در محل نیم سایه قرار دهید و زمانی که گیاه به گل نشست، آن را به مکانی پرنورتر منتقل کنید. در این زمان فقط زمانى به زنبق آب بدهید که خاک خشک شده باشد.
- گل های زنبق در مدت ۷ تا ۹ هفته بعد از کاشت شکوفا می‌شوند. لازم به ذکر است تا دو سال میتوانید پیازها را در خاک نگه دارید.
- بعد از دیدن اولین غنچه‌های گل، کوددهی را شروع کنید. دقت کنید تغذیه خارج از اندازه پیاز را وادار به تولید پیازچه کرده و از گل دادن باز می‌ماند.
