آفات گیاهان زینتی:
آفات :
آفت موجودی است که خسارات اقتصادی داشته باشد. علل پیدایش آفت سه چیز است.
۱-وارد شدن موجودات به مناطق جدید (تهاجم) (Invasion)
۲-تغییرات اکولوژیکی
۳-تغییرات اقتصادی و اجتماعی
بسیاری از آفات بوسیله وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی، دریایی از یک نقطه بومی به مناطق جدید وارد می شوند.
این آفات بدون دشمنان طبیعی خود به مناطق جدید وارد می شوند و تبدیل به یک آفت خطرناک می گردند.
مانند بسیاری از شپشک ها، مگس ها، آفات خونخوار و برگخوار، کرم های ساقه خوار که از بسیاری از نقاط جهان به کشور ما وارد شده و خسارات سنگینی به اکثر گیاهان بویژه گیاهان زینتی وارد می کنند.
در کشورهای منجمله ایران قرنطینه نقش مهمی از ورود آفات جدید بعهده دارند.
در بین عوامل بر هم زننده تعادل اکولوژیکی استفاده از سموم شیمیایی نقش مهمی دارد.
از آفات یا حشرات مهم گیاهان زینتی می توان به شته ها، شپشک ها، سفید بالک ها، پسیل ها، شته ها، حلزون ها.
از بیماریهای مهم گیاهان زینتی می توان به سفیدک ها، زنگ ها، کپک زدگی یا پوسیدگی نرم، پوسیدگی طوقه و ریشه، بیماری معده، پوسیدگی نرم یا لهیدگی، بیماریهای ویروسی، بیماریهای باکتریایی نام برد.
مبارزه با آفات گیاهان زینتی:
۱-پیشگیری:
پیشگیری بهتر از درمان است، پیشگیری یعنی جلوگیری از توسعه آفت در محل رشد.
اولین پیشگیری و جلوگیری از توسعه آفات و بیماریها ضدعفونی خاک است که از گسترش آفات جلوگیری می کند.
ضدعفونی خاک شامل سولاریزیشن (قرار دادن خاک در بهار و تابستان زیر پلاستیک به مدت یک ماه).
پاک کردن یا شستشوی برگ و ساقه گیاه با آب کف دار جهت مبارزه با شته ها و کنه ها
(چند قطره مواد شوینده را در یک گالن آب ریخته و با اسفنج بر روی محل های آلوده مالیده و سپس با آب خالص گیاه را شستشو دهید).
۳ عدد سیر + ۱ عدد فلفل قرمز تند + ۱ لیوان آب را با یکدیگر مخلوط نموده و از صافی عبور داده و به حجم ۱ لیتر آب برسانید
سپس ۱ قاشق چایخوری شامپو بدن بچه را به آن اضافه نموده و بر روی شته ها و کنه ها بپاشید.
جمع آوری مکانیکی آفات مانند شپشک ها و حلزون ها یا برگهای آلوده
استفاده از گوش پاک کن یا خلال دندان آغشته به الکل و مالیدن بر روی آفات
۲- مبارزه شیمیایی:
در صورت طغیان آفات و یا بیماریها و از کنترل خارج شدن آنها، چاره ای جز استفاده از سموم شیمیایی نمی باشد
لذا گیاهان را باید به فضای آزاد منتقل و با یکی از سموم شیمیایی مجاز، سمپاشی نمود و سپس به محل اصلی آن منتقل نمود.
مهمترین آفات گیاهان زینتی:
۱-شته ها (Aphids):
شته ها حشرات ریز و بطول ۳ میلی متر و به رنگهای سبز، قرمز، صورتی، زرد، قهوه ایی، سیاه هستند.
شته ها با مکیدن شیره گیاه موجب ضعیف شدن و توقف رشد گیاهان زینتی می شود.
از علایم خسارت شته ها کم رنگ شدن برگها، چروکیده شدن برگها، ترشح ماده ای براق و عسل مانند و جذب رنگهای سیاه می شوند.
اکثر گیاهان آپارتمانی و زینتی و فضای آزاد به این آفت مبتلا می شوند.
مبارزه: شستشوی مکرر گیاهان با آب ولرم و کف و صابون طبیعی (به فاصله ۳ روز در چند نوبت)، سم پاشی با سم مالاتیون ۲ در هزار، سمپاشی در دو نوبت ۱۰ روزه، استفاده از سم موسپیلان به نسبت ۵/۰ در هزار.
۲-مگس سفید (white flies):
مگس سفید حشرات بسیار کوچک هستند که با مکیدن شیره ی گیاهی سبب ضعیف شدن گیاهان زینتی می شود.
معمولا زیر برگها تخم گذاری کرده و به صورت کرم های نامرئی در می آیند و از شیره گیاه تغذیه می کنند که این عمل بیشترین آسیب را به گیاه می رساند و در نتیجه برگهای سبز بتدریج به زردی گراییده و می افتند و موجب مرگ گیاه می گردد.
مبارزه: استفاده از کارت های زرد در گلخانه ها و حتی فضای آزاد جهت کاهش آفت
استفاده از سم ناتورالیس – آدمیرال – ابرون – دیازینون – دورسبان – کنفیدور – مالاتیون – پرمترین – از دشمنان طبیعی مگس سفید کفشدوزک می باشد. استفاده از کارت زرد، شستشوی مکرر گیاهان با آب و با فشار آب مناسب، پوره آن موجب انتقال و توسعه بیماریهای ویروسی می شود.
۳-عنکبوبت قرمز خالدار (Spotted spider mite) :
این حشره بسیار ریز و میکروسکوپی است. بسیاری از آنها سبز رنگ هستند.
اولین علایم این آفت پیدا شدن خال های قهوه ای رنگ و لکه های روی برگها می باشد.
این حشره معمولا در زیر برگها زندگی می کند و تارهای سفیدی تنیده که ممکن است همه ی گیاهان را در بر گیرد در نتیجه گیاه ضعیف شده و بتدریج می میرد.
اکثر گیاهان زینتی بویژه گیاهانی نظیر شفلرا، آسپاراگوس، سرخس، کاکتوس ها به این آفت دچار می شوند.
مبارزه: استفاده از سموم دیفوکول یا تترادیفون طبق دستور شرکت سازنده عمل می شود.
شستشوی گیاهان آلوده با آب ولرم به فاصله ۳ روز در دفعات مختلف.
۴-شپشک آرد آلود (Mealy bugs ) :
این حشره پولک دار در زیر برگها و انتهای دمبرگ و ساقه جمع می شوند.
بدن این حشره را پودر سفید رنگی پوشانیده است، محل تجمع آن ها بیشتر در درزهای نوک برگهایی که در سایه واقع شده است می باشند.
شپشک آرد آلود با مکیدن شیره گیاهان، آنها را پژمرده و خشک می نماید. اکثر گیاهان زینتی و آپارتمانی بویژه حسن یوسف، کروتن، دراسنا، سرخس، تخم های آلوده به این آفت می شوند.
مبارزه: استفادا از اکثر سموم سیستمیک من جمله مالاتیون، پاک کردن نقاط آلوده برگها با پارچه یا اسفنج نرم آغشته به الکل در چند نوبت، استفاده از سم آدمیرال (پیری پروکسی فن) و مایع امولسیون شونده ۱۰٪ به نسبت ۱ در هزار
۵-تریپس: (Thrips tabaci) :
این حشره با تغذیه از شیره گیاهی موجب ضعیف شدن و تغییر شکل دادن و بد شکلی و پژمردگی برگها می گردد در ضمن برخی مواقع انتقال بیماریهای ویروسی بر روی گیاهان هستند. برگهای آلوده در سطح زیرین نقره ایی رنگ می گردند. این آفت به اکثر گیاهان زینتی و سبزیجات حمله می کند (به برگها، ساقه).
مبارزه: استفاده از سم کنفیدور – ابرون – پرمترین – اتیون – دیازینون
۶-کنه ها:
کنه ها مربوط به گروه عنکبوتیان هستند که پوره آنها دارای ۴ پا و کنه های بالغ ۸ پا دارند. حشراتی بسیار ریز هستند و تقریبا با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. خسارت آنها زمانی است که قطعات دهانی خود را به طور مکرر برای تغذیه وارد برگ می کنند. محل تغذیه به شکل نقطه ای سفید رنگ به اندازه سر سوزن است و برگها سرانجام خالدار و چروکیده می شوند و از بین می روند. روش تشخیص کنه ها، بررسی سطوح زیرین برگهای آسیب دیده و زیر نور با استفاده از ذره بین امکان پذیر است.
مبارزه: استفاده از یکی از سموم کنه کش مانند اومایت – نئورون – سیترازون، انواع کنه کشهای دیگر: باروک (اتوکسازول): ساخت سومیتو ژاپن، جهت کنترل کنه قرمز، از بهترین کنه کشهاست. کنه کش آباماکتین: به میزان ۵/۰ در هزار، کنه کش اندیدور (اسپیرو دایکلوفن)، ساخت بایر آلمان، جهت کنترل کنه قرمز و کنه زنگ و تارتن، میزان ۵/۰ در هزار. کنه کش تترادیفون: جهت مبارزه با کنه تارعنکبوتی و سایر کنه ها، به میزان ۲ در هزار. کنه کش فلورامایت: برای کنترل کلیه مراحل زیستی کنه قرمز
۷-شپشک سپردار:
بدن این آفت حاوی غدوی است که از آنها مومی ترشح می شود. بدن آنها از سپرهایی تشکیل می شود. این آفت با سوراخ کردن بافتهای گیاهی و خارج کردن شیره گیاهی با قطعات دهانی خود به گیاهان زینتی خسارت وارد می کند و گیاه را ابتدا ضعیف کرده و سرانجام بخشهایی از گیاه از بین می رود.
مبارزه: این آفت در مرحله پورگی (نابالغ بودن) متحرک است که در این مرحله نسبت به سم پاشی یا یکی از حشره کشها آسیب پذیر است. مانند کنفیدور، دیازینون، زولون، مالاتیون. یا استفاده از سم پیری پروکسی فن که یک لارکش است برای شپشک سپردار و کنه کاکتوس به کار می رود.
۸-پشه های قارچی:
این پشه بالغ آن به رنگ قهوه ای تا سیاه، بطول حدود ۳ میلی متر، با پرواز اطراف گیاه برای مردم آزار دهنده و نابالغ آن (حالت لاروی) با تغذیه از ریشه گیاه، برای گیاهان زینتی زیان آور است. پشه های قارچی بالغ در بستر خاک غنی از ماده آلی که محیط تولید مثل مناسبی برای آن محسوب می شود تخم گذاری کرده و لارهای (کرم ها) آن پس از تفریخ از تخم، به سوراخ کردن و تغذیه از ریشه گیاه می پردازد.
مبارزه: مرحله بالغ این آفت را می توان از راه سمپاشی به یکی از حشره کشها از بین برد مانند سم مالاتیون، یا دیازینون.
۹-حلزون ها:
از نرم تنان زیان آور هستند که معمولا شب ها فعالیت می نمایند و یا جویدن برگها، سوراخهای نامنظمی بر روی برگ گیاهان ایجاد می کنند.
مبارزه: جمع آوری حلزون ها و راب ها و از بین بردن آنها یکی از راههای مبارزه است. همچین تهیه طعمه سموم که بصورت آماده در بازار به فروش می رسد با فرمول متالدهید (متالان جی) ۳ – ۲کیلوگرم + سبوس گندم ۱۰۰ کیلوگرم + آب ۵۰ – ۴۵ لیتر و کار گذاشتن طعمه ها هنگام غروب و پس از آبیاری در کنترل این آفات نتایج خوبی دارد.
۱۰-آبدزدک:
حشره کامل بطول ۶ – ۵ سانتی متر و به رنگ قهوه ای است و از ریشه و طوقه گیاهان تغذیه می کند.
مبارزه: استفاده از طعمه سموم با فرمول سوین + سبوس گندم + آب + شکر. ضد عفونی شدن خاک، استفاده از حشره کش تری کلروفن در موقع ظهور حشره.
۱۱-سوسکها، مورچه، مگس، پشه، عقرب، ساس، بید، زنبور، خرخاکی، گوش خیزک، عنکبوت، رطیل، موریانه، هزارپا، کنه های حیوانی.
مبارزه: استفاده از حشره کش کاربامات (فایکام Ficom): این حشره کش ساخت کمپانی F.B.C انگلستان است، بو ندارد، بخارات سمی در هوا ندارد، دوام آن طولانی است.
این سم مناسب حشره کش برای مصرف در کارخانه های مواد غذایی، انبار مواد غذایی، منازل، رستورانها، هتل ها، بیمارستانها، مدارس، کشتی ها، هواپیماها، کشتارگاها، دامداری ها، مرغذاری ها می باشد.
این سم بصورت پورد است، آنرا در آب حل کرده و با سمپاشی دستی روی سطح مورد نظر بپاشید.
میزان مصرف: ۲ پیمانه ۱۵ گرمی را در ۵ لیتر آب حل کرده و در محل مناسب بپاشید.
۱۲-کرم سفید ریشه : موجب خسارات سنگین به ریشه انواع گیاهان می گردد.
مبارزه: استفاده از سم دیازینون ۵/۱ – ۱ درهزار
۱۳-حشرات داخل گلدان:
مبارزه: از سم دیازینون برای حشراتی که از بین بردنشان سخت نیست.
استفاده از سم کنفیدور برای مبارزه با اکثر آفات مانند شته ها – پیل ها و غیره
عمر پشه های پای گلدان ۵ روز است. می توان یک دستمال کاغذی روی سطح خاک گلدان گذاشته و به مدت ۱۵ روز و هر روزه به آن پیف پاف بزنید تا برطرف شود. استفاده از چسب زرد در محیط، کم کردن آبیاری گلدان ها، ریختن رنده پوست لیمو بر روی خاک گلدان.
انواع حشره کشها :
۱-حشره کش موسپیلان: ساخت ژاپن: جهت کنترل مینوز کله گرد – شته ها – به نسبت ۵/۰ در هزار.
۲-حشره کش پروتئوس (دلتامترین + تیاکلوپرید): ساخت بایر آلمان، جهت کنترل حشره بالغ سفید بالک.
۳-حشره کش ابرون (اسپیر و مزیفن): ساخت بایر آلمان، کنترل سفید بالک، کنه تارتن.
۴-حشره کش کنفیدور (ایمیداکلوپرید): ساخت بایر آلمان، کنترل آفات مکنده (شته ها – زنجرک ها _ پسیل ها سوسک ها) به نسبت ۵/۰ در هزار.
۵-حشره کش آپلاور (بوپروفزین): جهت کنترل عسلک ها – بالشتک – شپشک ها به میزان ۱ در هزار.
۶-حشره کش تری کلروفن: جهت مبارزه با آبدزدک در موقع ظهور حشره
۷-حشره کش دیازینون: جهت کنترل کرم سفید ریشه، شته ها
۸-حشره کش متالان جی (متالدهید): جهت کنترل حلزون ها – راب ها – طعمه ۶٪ ساخت لونزا
۹-حشره کش فایکام Ficom (کاربامات): ساخت کمپانی F.B.C انگلستان، جهت مبارزه با انواع سوسکها، مورچه، مگس، پشه، عقرب، ساس، بید، زنبور، خرخاکی، گوش خیزک، عنکبوت، رطیل، موریانه، هزارپا، کته های حیوانی.
دوام آن طولانی است، بصورت پودر می باشد، آنرا باید در آب حل کرد و با سمپاشی دستی روی سطوح مورد نظر پاشید. میزان مصرف ۲ پیمانه ۱۵ گرمی در ۵ لیتر آب حل نموده و در محل های مورد نظر بپاشید.
