نام انگلیسی : YUCCA

خانواده : AGAVACEAE  – خنجریان

بومی : آمریکا

گیاهی است زیبا با برگهای کشیده و خنجری نوک تیز و به رنگ سبز،این گیاه دو گونه دارد یکی که فاصله برگها درآن زیادتر است و گل نمیدهد و این نوع برای اپارتمان بیشتر توصیه میشود و نوع دیگر که فاصله برگهای آن کمتر است و گلهایی به شکل زنگوله وازگون و سفید و کرم رنگ میدهد و برای کشت در باغچه مناسب تر است. این گیاه نسبت به شرایط نامساعد نور، دما و هوا بسیار مقاوم است و در هر جای خانه می توان از آن استفاده کرد و به همین دلیل در اکثر خانه ها دیده می شود.

گیاه یوکا دارای برگ هایی بزرگ و کشیده و خنجری شکل می باشد که با حذف جوانه های انتهایی به گیاه دو الی سه شاخه اضافه خواهد شد. یوکا در سال یک مرتبه گل خواهد داد و گل های سفید و کرمی آن به شکل زنگوله ای کوچک و واژگون پدیدار خواهند شد و توجه داشته باشید که این گیاه در محیط های آپارتمانی گل نخواهد داد. بهتر است بدانید که میوه های یوکا به شکل تخم مرغی و رنگ گوشتی ظاهر می شوند و دارای ۲.۵ سانتی متر طول نیز می باشند و در عرض ۴.۵ متر گسترده خواهند شد. توجه داشته باشید که این گیاه تا ارتفاع ۶ متری رشد خواهد کرد و البته در مواردی تا ارتفاع ۹ متری نیز مشاهده شده است.

شرایط پرورش گیاه یوکا :

نور مناسب گیاه یوکا :

به نور کافی احتیاج دارد در آفتاب کامل می توان آن را نگهداری کرد ولی در سایه پس از مدتی گیاه بد شکل می شود و فاصله برگ ها زیاد می گردد .بهتر است بدانید که این گیاه برای رشد کردن نیاز به نور کافی خواهد داشت و بایستی آن را در آفتاب کامل نگهداری نمود. توجه داشته باشید که قرار دادن گیاه یوکا در سایه پس از مدتی گیاه را بد شکل می کند و در نهایت فاصله برگ بسیار افزایش پیدا خواهد کرد.

دمای مناسب گیاه یوکا :

درجه حرارت مطلوب در زمستان ۱۰ تا ۱۶ درجه سانتیگراد است و در تابستان محتاج به نگهداری در خارج از اتاق است ولی کلاً از نظر دما در هر فصلی می توان آن را در اتاق یا خارج از خانه نگهداری نمود . لازم است در زمستان آن را در جای خنک قرار دهید اگر در فصل سرد در محل خیلی گرم قرار داشته باشد برگهایش خشک می شوند خشکیدگی برگها از نوک برگ شروع می شود با انتقال گیاه به محل خنک و خیس نمودن برگهایش می توان آن را از گرما نجات داد.

آبیاری گیاه یوکا :

توصیه می شود که برای مراقبت از این گیاه در طول فصل تابستان آن را همواره مرطوب نگه دارید و هر روز ۲ الی ۳ مرتبه آبیاری نمایید و همچنین در فصول سرد سال مثل دی ماه بین هر دو آبیاری اجازه دهید تا سطح گلدان به طور کامل خشک شود. توجه داشته باشید که گیاهان در فصول سرد سال رشد چندانی نخواهند داشت و به همین منظور نیاز به آبیاری کمی دارند.

خاک مناسب گیاه یوکا :

خاک مناسب خاک لوم است که مخلوطی از شن رس و مواد آلی است.

هرس گیاه یوکا :

مراقبت و هرس کردن در مورد گیاه یوکا، کار آسانی است. زمانی که گیاه یوکا برای فضایی که در آن قرار دارد بیش از حد بلند می شود، به آرامی گیاه را از گلدان خارج کنید. قسمت میانی تنه ی گیاه یوکا را پیدا کرده و علامت گذاری کنید و یا محلی را که علاقه دارید هرس شود را مشخص کنید سپس با استفاده از یک اره و یا یک هرس کننده ی تیز، تنه ی گیاه را به دو قسمت تقسیم کنید.
قسمت پایینی و ریشه دار تنه ی گیاه را در درون گلدان بکارید. بعد از آن که گلدان را به خوبی آبیاری کردید، کار هرس کردن به اتمام می رسد. در طول زمانی که گیاه در حال ترمیم شدن است، کار مراقبت از آن را به صورت نرمال ادامه دهید. در مدت زمانی کوتاه، گیاه شروع به تولید برگ های جدید خواهد کرد. این گیاه بعد از ترمیم، به خوبی گیاه قبلی به نظر خواهد رسد با این تفاوت که گیاهی به مراتب کوتا ه تر و با سایز و اندازهای مناسبتر خواهد بود.
مانند اغلب گیاهان، بهترین زمان برای هرس کردن گیاه یوکا، درست قبل از شروع دوره ی رشد گیاه است. این زمان در اوایل بهار خواهد بود. اگرچه اید ه آل ترین زمان برای هرس، فصل بهار است اما گیاه یوکا می تواند در هر زمانی هرس شود. فقط مطمئن شوید که گیاه یوکا در طول زمان ترمیم، به میزان کافی، نور دریافت کند.

هرس کردن ساقه ی گلهای یوکا :

اگرچه این کار یک هرس کردن به معنای واقعی نیست اما بیشتر مردم در مورد جدا کردن ساقه ی گل های یوکا بعد از پژمرده شدن آ نها، سردرگم می شوند. ساقه ی گل می تواند در هر زمانی حتی قبل از اتمام گل دهی، هرس شود. به آسانی ساقه ی گل را با استفاده از یک قیچی تیز مخصوص هرس کردن یا یک کاتر، در حدود ۷٫۵ تا ۱۰ سانتی متر بالای محلی که ساقه ی گل از ساقه ی اصلی گیاه جدا میشود، ببرید.
مانند هر کار دیگری در مورد گیاه یوکا، مراقبت و هرس کردن یوکا نیز کار بسیار ساده ای است. ممکن است این کار کمی سخت به نظر برسد اما من به شما تضمین می دهم که در مورد گیاه یوکا این عمل بسیار معمولی و آسان است.

تکثیر گیاه یوکا :

تکثیر و ازدیاد یوکا به سه روش انجام می شود:

۱- پاجوش یوکا :

پاجوش گیاهان کوچکی هستند که از روی ریزومها گیاه مادری شروع به رشد کرده‌اند و می‌توان آنان را از گیاه مادری جدا و به صورت مستقل کاشت زمان تعویض گلدان گیاه مادری بهترین زمان برای جدا کردن پاجوش‌ها است ابتدا گیاه مادری را از گلدان خود بیرون آورده سپس تا جایی که ممکن است باید خاک را از اطراف ریشه‌ها تمیز کرد برای این منظور می‌توانید از جریان ملایم آب استفاده کنید تا به خوبی خاک‌ها از روی ریشه‌ها پاک شوند سپس با وسیله‌ای تیز پاجوش‌ها را از منطقه طوقه گیاه مادری از ان جدا کنید. توجه داشته باشید که هر پاجوش زمانی که ۴ برگ دارد مناسب جداسازی از گیاه مادری است.

 

۲- قلمه یوکا :

تهیه قلمه از ساقه گیاه راه دیگر تکثیر یوکا است البته اگر قلمه را از نواحی جوان گیاه تهیه کنیم این نوع قلمه آسان‌تر از قلمه‌های که از قسمت پایین ساقه تهیه می‌شوند ریشه می‌دهد اندازه قلمه‌ها بین هشت تا ده سانت باشد اگر از قسمت ساقه که دارای برگ است برای قلمه گیری استفاده می‌کنید قبل از کاشت قلمه باید برگ‌های قسمت پایین را جدا کنید. برای قلمه گیری از وسیله‌ای تیز استفاده کنید تا ساقه گیاه مادری آسیب نبیند برخی از پرورش دهندگان قلمه‌ها را ۴-۵ روز در مکان سرد و خشک و به دور از نور افتاب قرار می‌دهند و اعتقاد دارند که این کار به ریشه زایی بهتر قلمه‌ها کمک می‌کند فرو بردن انتهای قلمه در هورمون‌های ریشه زایی به رشد و توسعه ریشه کمک می‌کند برای کاشت قلمه‌ها از محیطی سبک که رطوبت را به خوبی نگه دارد می‌توان برای کاشت قلمه‌ها استفاده کرد بهترین محیط ریشه زایی قلمه‌ها شن است که مرتباً باید مرطوب نگه‌داشته شود ریشه زایی مناسب قلمه‌ها حتی ممکن است شش ماه طول بکشد.

 

۳- تقسیم ریزوم :

راه دیگر تکثیر یوکا تقسیم ریزومهای این گیاه به قطعات ۸ سانتی و کاشت آنن در بستر شنی کم عمق است بستر کاشت را در محیطی گرم قرار دهید تا جوانه‌های موجود بر روی ریزومها رشد کرده و سر از خاک درآورند.

آفات و بیماری های گل یوکا :

  • لکه‌های قهوه‌ای روی ساقه و زیر برگها مشاهده می‌گردند : عامل آن حشره آفت است. سطح زیرین برگ را با پنبه آغشته به سم حشره کش نفوذی خیس و یا گیاه را هفته‌ای یکبار سمپاشی غدد یا علایم برطرف گردد.
  • برگها در زمستان خشک می‌گردند : هوا گرم است گیاه را به محل خنک‌تری منتقل نمایید.
  • برگهای زیرین زرد می‌شوند : نور کافی نیست گیاه را به محل پرنورتری منتقل نمایید.
  • برگهای جدید فاقد رشد هستند : گیاه به کود دهی نیاز دارد. اگر کوددهی بطور منظم انجام می‌گردد ممکن است سردی هوا عامل آن باشد.
  • برگها رنگ پریده‌اند : نور مستقیم زیاد است، گیاه به نور کافی نیاز دارد ولی اشعه مستقیم آفتاب بخصوص در ظهر به برگهای آن صدمه وارد می‌نماید.
  • نقاط زنگ مانند روی برگها مشاهده می‌گردد : از مواد براق کننده استفاده شده است. برگها را با اسفنج مرطوب تمییز نمایید.
  • کپک خاکستری روی برگها مشاهده می‌گردد : عامل آن قارچ بوتری تیس است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است، گیاه را با سم قارچ کش سمپاشی نموده و به محل گرم منتقل نمایید. آبیاری را کاهش دهید و غبار پاشی را تا رفع علایم متوقف کنید.
  • گیاه خود را انداخته است : ریشه‌ها توسعه پیدا نکرده‌اند. گیاه را به گلدان کوچکتری منتقل و خاک اطراف ریشه را کاملا متراکم نمایید و گلدان را در محل پرنورتر قرار دهید.
  • زخمهای پنبه‌ای سفید رنگ در وسط برگها مشاهده می‌گردند : عامل آن حشره آفت است، گیاه را با سم حشره کش نفوذی هر دو هفته یکبار سمپاشی نمایید تا علایم بر طرف گردند.
  • کلیه برگهای یک شاخه سیاه رنگ شده و می‌پوسند :  آبیاری بیش از اندازه است، خاکهای سطحی گلدان باید در فاصله بین دو آبیاری خشک شوند.