نام انگلیسی : Mahonia spp

خانواده : زرشکیان – BERBERIDACEAE

بومی : آسیا و آمریکای مرکزی

درخت ماهونیا بومی آمریکا بوده و عموما ارتفاع آن بین ۳۰ سانتیمتر تا ۲ متر خواهد بود. برگ های این گیاه به شکل بیضی دندانه دار تیز، به رنگ آبی متمایل به سبز و خزان برنز رنگ هستند. در اواسط بهار این گیاه گل های زیبا و کوچکی دارد که عطر خوش و رنگی زردی دارد. در اواسط تابستان نیز میوه هایی به شکل انگور و به رنگ آبی مایل به بنفش می دهد که خوراکی بوده و طعم ترشی دارند. این گیاه از دسته درختچه های زینتی به حساب آمده و برای کاشت در باغ و محوطه های حیاط می باشد. برای آنکه ماهونیا رشد مناسبی داشته باشد باید در محیطی کاشته شود که آفتاب کامل تا نیم سایه به آن بتابد.این گیاه مقاوم به کم آبی بوده و باید آبیاری متوسطی داشته باشد.

بربریداسه همان زرشکها هستند. ماهونیا نیز نوعی زرشک است که به آن زرشک فرنگی هم می گویند. یکی از انواع «ماهونیا»ها که بومی آمریکای شمالی است، درختچه ای است همیشه سبز که یک تا دو متر رشد می کند. برگهایش خاردار به رنگ سبز تیره و شانه ای اند. گلهای معطر و زردرنگش به صورت خوشه ای در انتهای شاخه ها در بهار ظاهر می شوند. وقتی عمر گلها تمام شد گیاه به میوه نشسته و میوه های کوچکی به رنگ ارغوانی می دهد. در این نوع ماهونیا برگها در پاییز طلایی رنگ می شوند و زیبایی خاصی به آن می بخشند. واریته دیگری از ماهونیا به کشور چین تعلق دارد. این هم میوه های آبی رنگی تولید می کند که از آن برای مربا یا شربت استفاده می کنند.

سرعت رشد این گیاه بسیار آهسته است. گل های این گیاه کوچک ، زرد رنگ ، معطر و زرق و برق دار بوده و در اواسط بهار ظاهر میشوند و ظاهری بسیار زیبا به گیاه میبخشند.گل ها همزمان نر و ماده بوده و گرده افشانی توسط باد صورت میگیرد. این گلها جای خود را به میوه میدهند ، میوه این گیاه توت مانند به رنگ آبی مایل به بنفش میباشد و در اواسط تابستان میرسد.میوه ها قابل خوردن بوده و ترش مزه میباشند و آب آنها طعمی شبیه آب انگور دارد.از میوه ماهونیا برای تهیه لیموناد، ژله ، مربا و آب میوه های مختلف استفاده میشود

خواص دارویی درخت ماهونیا :

• ریشه و پوست ریشه ی ماهونیا ,مقوی و تقویت کننده ی خون ,ضد عفونی کننده ,مسهل صفرا ,ادرارآور ,ضد یبوست و ملین می باشد.
• این گیاه در درمان التهاب معده ,ضعف گوارشی ,تحریک کلیه و کیسه ی صفرا مصرف می شود.
• ماهونیا در قبایل بومی آمریکای شمالی به عنوان اشتها آور و تقویت کننده ی قوای جنسی به کار میرود.
• برای جلوگیری از خونریزی مفید میباشد.
• ماهونیا خاصیت ضد توموری دارد.
• به صورت خوراكي به عنوان بادشكن،تب بر و ضد مالاريا استفاده شده است و به صورت موضعي و به شكل بانداژ بر زخمها ي بدون درد گذاشته ميشود.
• این گیاه به شكل مسكن و پايين آورنده فشار خون در حيوانات آزمايشگاهي عمل ميكند.
• به عنوان ضد تشنج و تقويت كننده رحم آميب كش و باكتري كش موثرند.
• سرخپوستان كاليفرنيا جوشانده ي ميوه را براي تحريك اشتها ميخورند.
• ضد ترشحات صفراوی ,تصفيه كننده،مدر، خلط آور، تب بر نیز می باشد.
• سرخپوستان شمال غربی کالیفرنیا از ریشه این گیاه ، شربتی ضد سرفه تهیه میکنند.

شرایط نگهداری و پرورش درخت ماهونیا :

محل پرورش درخت ماهونیا

این گیاهان در جاهای خنک و مرطوب بهترین رشد را دارند.در مناطق حاره یا مناطق خیلی گرم نشو و نما نمی کند.

دما و نور مناسب درخت ماهونیا

سایه روشن آفتاب را ترجیح می دهد.آفتاب صبح را دوست دارد،اما از آفتاب داغ بعد از ظهر باید در امان باشد.

خاک مورد نیاز درخت ماهونیا

ماهونیا به خاک های شنی، لومی و مرطوب که زهکشی خوبی داشته باشد علاقه مند است. داشتن مواد آلی هم برای رشد گیاه ضروری می باشد. در تابستان می توانید برای این که ریشه را خنک نگه دارید از مالچ پاشی استفاده کنید.

تکثیر درخت ماهونیا

از طریق بذر رسیده امکان پذیر است.از قلمه های نیمه خشبی یا کاملاً خشبی آن نیز می توان در پاییز و تا اوایل زمستان استفاده کرد.

آبیاری درخت ماهونیا

در طول ماه های گرم باید عمیق و منظم آبیاری شود. اگر بوته ها در جایی هستند که ریشه هایشان با ریشه های درختان بزرگ به رقابت می افتند، باید دقت کرد که ریشه های این گیاه خشک نشوند.

نحوه کاشت بذر ماهونیا  :

بذرهارا حدود ۲۴ ساعت در آب خیس کنید و در این مدت ۲ مرتبه آب را عوض کنید تا بذرها در آب نگندند .

ترکیب های زیر برای کاشت بذر ماهونیا مناسب است :

۱- ۶۰ درصد کوکوپیت + ۴۰ درصد پیت ماس

۲- ۷۰ درصد کوکوپیت + ۳۰ درصد کود دامی

۳- ۳۰ درصد خاک باغچه + ۳۰ درصد ماسه+ ۲۰ درصد برگ + ۲۰ درصد کود دامی یا ورمی

بعداز خیس کردن بذرها ، آنها را درون گلدانی با خاکی مناسب  در عمق یک سانتی بکارید و خوب آب بدهید و در مکانی نیمه سایه بیرون از منزل بگذارید .توجه داشته باشید که این درخت یک گیاه بیرونی میباشد و در منزل نمیتوان نگهداری کرد. اگر بذرهای بیشتری دارید و میخواهید به صورت عمده این گیاه رو تولید کنید بهتر است محلی در زمین برای کاشت آماده کنید حتما خاک را خوب شخم بزنید.سپس بذرها را در محلی مناسب بپاشید و مقداری روی آن کود دامی سرند شده بریزید و خوب آبیاری کنید و تا جوانه زدن بذرها آبیاری را مرتب تکرار کنید تا که رطوبت زمین از دست نرود نکته مهم هم این است که بهتره محل خزانه در مکانی سایه یا نیمه سایه قرار داشته باشد.

معمولا بین ۱۵ روز تا یک ماه در برخی مواقع هم ۲ ماه جوانه ها از خاک میزنن بیرون و کم کم بزرگ میشود حالا کافیست در فصل پاییز که نهالهای شما خزان کردند آنها را از خزانه در آورده و در گلدان بکارید. هرچه فاصله بذرها بیشتر باشد به نهالهای قوی تر و درشت تری در طی یک سال تبدیل خواهند شد بهترین فاصله بین ده تا ۱۵ سانت در خزانه کاری است توجه داشته باشید خزانه ای که آماده میکنید یکم از سطح زمین بلند تر باشد تا بر اثر بارندگی آب جمع نشود حدود ۲۰ سانت مناسب میباشد.

مطالب مرتبط :

شرایط کاشت و نگهداری درخت ازگیل