نام علمی : Catharanthus roseus
خانواده : Apocynaceae خرزهره ای ها
بومی : اروپا
این گیاه بومی اروپا است و جنگل‌ها، خاک‌های گچی و رسی که دارای زهکش خوب هستند برای پروش این گل مساعد است. گلهای گیاه غالبا به رنگ سفید مایل به صورتی تیره با مرکز قرمز هستند و برگ‌های گیاه بیضی شکل، سبز براق و بدون کرک می‌باشند. دارای برگ ها بیضی شکل به طول ۲٫۵ تا ۹ سانتی متر و عرض ۱ تا ۳٫۵ سانتی متر به رنگ سبز براق میباشد.این برگ ها بدون کرک، با دمبرگ کوتاه به طول ۱ تا ۱٫۸ سانتی متر است که در یک زوج متضاد قرار گرفته اند.
دارای گل سفید مایل به صورتی تیره با مرکز قرمز هستند ، با یک لوله ی پایه ۲٫۵-۳ سانتی متر و جام گل با قطر ۲ تا ۵ سانتی متر با پنج گلبرگ.میوه آن یک جفت از فولیکول به طول ۲-۴ سانتی متر و ۳ میلی متر عرض است.
از دیرباز در طب گیاهی و همچنین به عنوان یک گیاه زینتی کشت می شده است. در طب سنتی چین ، عصاره آن در درمان بیماری های متعدد ، از جمله دیابت ، مالاریا ، و بیماری هوچکین مورد استفاده است. همچنین vinblastine و وین کریستین استخراج شده از گیاه در درمان سرطان خون مورد استفاده قرار میگیرد.
خواص درمانی گل پریوش :
• از جمله مواد حائز اهمیت در گل پریوش آلکالوئید هایی است که استفاده دارویی فراوانی دارد.
• یکی از مشتقات این ترکیب ، وینپوکتین است که به تقویت حافظه کوتاه مدت کمک می نماید.
• همچنین وینپوکتین به عنوان یک عامل ضد پیری شناخته می شود.
• از دیگر خواص این گیاه می توان به بهبود انواع سرطان ها به خصوص در کودکان و سرطان های غدد لنفاوی اشاره نمود.
• کاهش فشار خون
• کاهش قند در بیماران دیابتی
• موثر در درمان سرما خوردگی و گلو درد.
• درمان عفونت های چشم و ریه
• مصرف این گیاه به صورت خام ، سبب بروز مسمومیت می شود.
شرایط نگهداری گل پریوش
خاک مناسب گل پریوش :
پریوش برای رشد مناسب به خاکی با بافت متوسط نیاز دارد. یک قسمت ماده آلی، خاک پیت و یک قسمت ماسه به نسبت مساوی میتواند ترکیب مناسبی برای پریوش باشد. همچنین میتوانید گلدان این گل را با مخلوطی از یک قسمت خاک باغچه، یک قسمت خاکبرگ و کمی ماسه پر کنید.
آبیاری گل پریوش :
آبیاری از نکات مهم در رشد و نگهداری گیاهان است. پریوش به آب فراوان نیاز دارد اما باید توجه داشت که آب داخل خاک گلدان تجمع پیدا نکند. زهکشی برای آن اهمیت دارد و در تابستان هفته ای دوبار و در زمستان هرهفته به آن آب بدهید.
دمای مناسب گل پریوش :
گل پریوش محدوده دمایی بین ۱۰ تا ۳۵ درجه سانتیگراد را به خوب تحمل میکند. بهترین دما برای کاشت و نگهداری گل پریوش، دمای ۲۱ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
نور مورد نیاز گل پریوش :
پریوش به نور فراوان نیاز داشته و باید چند ساعت در روز در نور مستقیم خورشید قرار گیرد، اما نور نباید بسیار شدید باشد. پریوش گیاهی آفتاب دوست است بنابراین اگر قصد کاشتن آن در حیاط منزل را دارید باید آن را در جایی بکارید که زیر سایه درختان نباشد و در طول روز تا حد امکان کمتر بر روی آن سایه بیافتد.
در صورتی که قصد نگهداری گلدان آن را در منزل دارید، آن را پشت پنجره های نورگیر قرار دهید تا خوب رشد کرده و همیشه گل داشته باشد.
هرس گل پریوش :
یکی از بخش های نگهداری این گیاه ، هرس گل پریوش است . پریوش از جمله گل های هرس پذیر است که به هرس پاسخ خوبی می دهد. شاخه هایی که بیش از حد قطور یا بلند شده اند هرس کنید. شاخه را تا جایی هرس کنید که جوانه بر روی ساقه وجود داشته باشد.از کاتر یا قیچی که ضدعفونی شده و تیز باشد استفاده کنید.
سرزنی گل و کوتاه کردن ساقه ها به رشد عرضی گیاه کک می کند همچنین چیدن گلها پژمرده شده به ظهور گلهای جدید نیز کمک می کند ، بهترین شاخه ها را نگه دارید. هرس باعث می شود گیاه شما متراکم تر و پر گل تر شود. از شاخه های هرس شده می توانید به عنوان قلمه گل پریوش استفاده کنید.
نحوه کاشت و تکثیر گل پریوش
- بذر گیاه را از مکان‌های مطمئن تهیه کنید تا از قوه نامیه مناسب برخوردار باشد.
- ابتدا بذر گیاه را در سینی یا گلدان کوچکی حاوی کوکوپیت و پیت ماس و در لایه سطحی خاک در عمق ۶ میلیمتری بکارید.
- در طول زمان جوانه‌زنی گیاه به آب فراوان نیاز دارد. پس دقت کنید سطح خاک همواره مرطوب باشد. همچنین گلدان را در محل گرم با دمای ۲۴ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و در برابر نور غیر مستقیم خورشید قرار دهید.
- برای افزایش سرعت جوانه‌زنی پیشنهاد می‌کنیم روی سینی نشاء یا گلدان را با پلاستیک شفاف بپوشانید و چند سوراخ برای تهویه هوا ایجاد کنید تا شرایط گلخانه‌ای برای گیاه فراهم شود.
- در شرایط مناسب ۳ تا ۵ روز طول می‌کشد تا جوانه‌های گیاه ظاهر شود.
- بعداز اینکه جوانه‌های گیاه مورد نظر به حدود ۵ تا ۸ سانتیمتر رسیدند، آنها را از خزانه درآورده و به گلدان اصلی یا فضای باز انتقال دهید.
- در شرایط ایده‌آل و نور کافی ۱۲-۱۴ هفته زمان برای گلدهی لازم است.
حشرات و آفت های گل پریوش
پریوش به ندرت دچار حشرات و آفت‌ها می‌شود. امراض قارچی تنها در شرایط آب و هوایی مرطوب به‌وجود می‌آیند. در صورت بروز امراض، آنها را هرچه سریع‌تر با آفت کش‌های طبیعی یا شیمیایی و ضد قارچ‌ها درمان کنید.
زرد شدن برگ گل پریوش :
اگر برگ هایی پایینی گل پریوش زرد شده و افتادن نشان دهنده آبیاری بیش از حد یا قرار گرفتن گل در مکانی سرد است. در صورت ریزش برگ های پایینی گیاه ، آبیاری را کنترل کنید و گیاه را به مکانی گرم تر به صورت تدریجی منتقل نمایید.
ریزش برگ گل پریوش:
اگر زمانی که شما به برگ گل دست می زند و برگ ها می ریزند. نشان دهنده خشکی بیش از حد خاک گیاه شما است. به منظور حل این مشکل شما می توانید گلدان را درون ظرفی که از اب ولرم پر شده است برای ۳۰ دقیقه تا ۶۰ دقیقه قرار دهید. توجه داشته باشید که سوراخ های زهکش باید حتما به درستی عمل کنند. در زمانی که هوا رو به گرمی می روند ، گیاه گاها به آبیاری روزانه نیاز دارد.
ریزش گل پریوش :
این مشکل به علت فقیر بودن خاک می تواند اتفاق بیافتد. حتما کوددهی را به صورت منظم و با کوددهای مخصوص انجام دهید. همچنین برخی از افات همچون تریپس ، کنه دو نقطه ای و … سبب این مشکل می شود.
