انتخاب جنس گلدان و سایز و اندازه آن موضوع بسیار مهمی است که در سلامت و رشد و پرورش گیاهان خصوصا کاکتوس ها تاثیر بسیار مهمی دارد. در انتخاب نوع و اندازه گلدان عواملی همچون نوع و گونه گیاه، اندازه آن، میزان رشد گونه مورد نظر و مقدار آب مورد نیاز گیاه برای آبیاری، تاثیر گذار هستند. بنابراین باید سعی شود با در نظر گرفتن تمامی عوامل، بهترین نوع و اندازه گلدان را تهیه نماییم که برای این منظور دانستن موارد ذیل لازم خواهد بود :

تفاوت سطل با گلدان : این موضوع بسیار مهمی است که سایزهایی که سطل گفته میشوند با سایزهایی که گلدان گفته میشوند کاملا متفاوته.
سایز سطل ها به لیتر است مثلا سطل ۴ یعنی ۴ لیتر.
سایز گلدانها هم به سانتی متر است مثلا گلدان ۱۴ یعنی دهانه گلدان ۱۴ سانتیمتر میباشد.
سایز گلدانهای جعبه ای هم به سانتی متر میباشد مثلا جعبه ۴۵ دهانه اش ۴۵ سانتی متر میباشد.

آشنایی با ویژگی های انواع گلدان ها :

گلدان‌های سفالی :

گلدان‌هایی هستند که به شکل سنتی وجود داشته و هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند وجود منافذ در بدنه گلدان‌های سفالی مسئله‌ای است که موجب سرعت بخشیدن به خشک شدن خاک درون گلدان بعد از آبیاری می‌شود شاید شما نیز نواحی سفید رنگی را بر روی دیواره این گلدان‌ها دیده باشید این نواحی ناشی از تبخیر آب از دیواره و باقی ماندن عناصر موجود در آب بر روی دیواره گلدان است به همین دلیل این گلدان‌ها اصولاً مناسب گیاهانی که به شور شدن خاک (باقی ماندن عناصر و املاح در دیواره گلدان باعث شوری خاک می‌شود) بعد از آبیاری حساس هستند مانند بنفشه افریقایی نیست.

گیاهانی مناسب این نوع گلدان‌ها هستند که به رطوبت ماندگار خاک نیاز ندارند مثلاً کاکتوس‌ها و ساید گیاهان با برگهای آبدار گیاهان گوشتی و یا سایر گیاهان مشابه را می‌توان در گلدان سفالی کاشت.

گلدان‌های سرامیکی :

مانند گلدان‌های سفالی وزن زیادی دارند اما مانند گلدان‌های سفالی بدنه متخلخل ندارند اگر چه گلدان‌های سفالی که بدنه نازک‌تری دارند وزن سبک‌تری هم دارند اما نسبت به انواع دیگر زودتر ترک می‌خورند این گلدان‌ها وقتی در معرض یخ زدگی قرار می‌گیرند احتمال شکستن آنها وجود دارد. همچنین این گلدان‌ها گرما را به مدت طولانی‌تری در خود نگه می‌دارند و نسبت به گلدان‌های پلاستیکی دیرتر خشک می‌شوند و این مسئله می‌تواند به ریشه‌های گیاه آسیب برساند.

گلدان‌های سرامیکی لعاب‌دار رطوبت را بهتر از گلدان‌های سفالی نگهداری می‌کنند و تا حد زیادی همانند گلدان‌های پلاستیکی از ابن نظر عمل می‌کنند از گلدان‌های سرامیکی بیشتر برای بن سای استفاده می‌شود.

گلدان‌های سیمانی :

این نوع از گلدان‌ها معمولاً مصرف خانگی ندارند و در طراحی‌های فضای شهر یا پارک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند این گلدان‌ها وزن زیادی دارند و در برابر تغییرات دمایی مقاوم هستند و تا حد زیادی از ریشه گیاهان در برابر این مسئله محافظت می‌کنند اما از آنجا که در ساخت گلدان‌های سیمانی آهک بکار می‌رود این مسئله می‌تواند در رشد گیاه داخلان تأثیر منفی بگذارد.

بنابراین اگر قصد استفاده از این گلدان‌ها را دارید قبل از کاشت گیاه داخل آنان چندین مرتبه به شکل کامل این گلدان‌ها را با آب شستشو دهید تا جایی که امکان دارد آهک آن شسته شود.

گلدان‌های چوبی :

گلدان‌های چوبی از جمله گلدان‌هایی هستند که دارای تخلخل می‌باشند اما میزان تخلخل آنها از گلدان‌های رسی کمتر است چوب به مرور زمان در اثر رطوبت می‌پوسد و از بین می‌رود گاهی دیواره داخل گلدان‌های چوبی را با پلاستیک می‌پوشانند تا عمر آنها را افزایش دهند.

اصولاً گلدان‌های چوبی برای کاشت و نگهداری نهال درختان و درختچه‌های بزرگ استفاده می‌شود این گیاهان ممکن است برای چند سال در این گلدان‌ها نگهداری شوند.گلدان‌های چوبی تا حد قابل قبولی ریشه‌های گیاه را از خطر گرم شدن در اثر تابش نور خورشید محافظت می‌کنند.

گلدان‌های پلاستیکی :

از متداول‌ترین گلدان‌هایی که امروزه به شکل گسترده استفاده می‌شود گلدان‌های پلاستیکی است.این گلدان‌ها سبک وزن بوده و در سایزهای مختلفی یافت می‌شود و حتی برخی از آنان از نظر شکل ظاهری شبیه گلدان سفالی یا سرامیکی است گلدان‌های پلاستیکی به راحتی قابل جابجایی هستند و می‌توان چندین بار از آنان استفاده کرد. البته عیب‌هایی هم دارند مثلاً رنگ غالب این گلدان‌ها مشکی است و در روزهای گرم این رنگ گرمای زیادی به خود جذب می‌کند و امکان آسیب رسیدن بهِ ریشه گیاه به دلیل بالا رفتن دما وجود دارد این گلدان‌ها بعد چند سال پوسیده می‌شوند و امکان شکستن آنها وجود دارد.
گلدان‌های پلاستیکی به دلیل دیواره صاف و یکدست احتمال بروز مشکل ریشه پیچ شدن گیاه را افزایش می‌دهد.گیاهی که دچار مشکل پیچش ریشه می‌شود بعد انتقال به گلدان بزرگ‌تر توانایی فرستادن ریشه به بستر جدید را ندارد و در نتیجه دچار توقف رشد می‌شود.نکته دیگر ضد عفونی این گلدان‌ها بعد از هر بار استفاده است برای اینکار کافی است آنها راا به مدت ۳ دقیقه در آب گرم با دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد بگزارید و بعد درآورده برای مدتت بیست دقیقه در سم قارچ غوطه‌ور کنید و بعد از آن می‌توانید استفاده کنید.

گلدان‌های ارگانیک :

گلدان‌های ارگانیک از مواد موجود در طبیعت همانند فیبر چوب. انواع پیت. کوکوپیت و الیاف نارگیل ساخته شده‌اند.این گلدان‌ها خشک هستند و برای مدت طولانی می‌توان آنان را انبار کرد اما به محض مرطوب شدن و قرار گرفتن در خاک توسط عوامل زنده خاک همانند انواع باکتری‌های مفید خاک تجزیه شده و مصرف می‌شوند بنابراین زمانی که گیاهان را در این نوع گلدان می‌کارید و قصد انتقال گیاه را به خاک اصلی دارید نیازی به بیرون آوردن گیاه از این گلدان‌ها نیست و با همان گلدان می‌توان به خاک منتقل کرد همچنین ثابت شده است که ریشه گیاهان اصولاً در چنین گلدان‌هایی در مقایسه با گلدان‌های پلاستیکی بهتر و عمیق‌تر رشد می‌کنند.

گلدان‌های فلزی :

این گلدان‌ها براساس ضخامت دیواره خود و همچنین نوع فلز بکار رفته در ساختمان گلدان وزن‌های مختلفی دارند و برای مدت طولانی قابل استفاده هستند آب را از دیواره از دست نمی‌دهند اما در برابر گرما و سرما سریع گرم و سرد می‌شوند و امکان آسیب رسیدن به ریشه‌های گیاه بسیار زیاد است. اگر محافظ مناسبی برای آنان استفاده‌نشده باشد در برابر زنگ زدگی حساس هستند به هر حال این گلدان‌ها بیشتر از جنبه چیدمان و دکوراسیون مورد توجه قرار می‌گیرند.