یکی از راههای زیاد کردن گیاه و ایجاد یک گیاه جدید مشابه گیاه مادر، این است که یک قطعه از گیاه اصلی را جدا کنیم و بکاریم. به این کار قلمه زدن یا قلمه گرفتن ( cutting ) گفته میشود. روشهای متداول تکثیر گیاهان به روش قلمه زدن شامل قلمه ریشه ( root cutting )، قلمه ساقه ( stem cutting ) و قلمه برگ ( leaf cutting ) است و گاهی اوقات برای تقویت ریشه دهی قلمه از هورمون ریشه زایی استفاده میشود.
هنگامی که قصد تکثیر گیاه به روش قلمه را دارید استفاده از هورمون تحریک کننده ریشه زایی مفید بوده و گاهی لازم است. هورمون ریشه زایی احتمال موفقیت ریشه زنی در گیاه را افزایش میدهد. هنگامی که از هورمون ریشه زایی استفاده میکنید، معمولا ریشه به سرعت رشد کرده و کیفیت بهتری نیز پیدا میکند.
اگر چه بسیاری از گیاهان خودشان به راحتی ریشه میدهند، اما استفاده از هورمون ریشه زایی کار تکثیر برخی از گیاهانی را که به سختی میتوان آنها را با موفقیت قلمه زد، خیلی آسانتر میکند. برخی از گیاهان مانند پاپیتال حتی در آب هم به راحتی ریشه تولید میکنند اما این ریشه ها هرگز به قدرت ریشه هایی که با استفاده از هورمون ریشه زایی در خاک تولید شده اند، نمیرسند.
هورمون ریشه زایی را چگونه تهیه کنیم؟
هورمون ریشه زایی صنعتی را میتوان ازفروشگاههای خریدلوازم باغبانی خریداری کرد.اما درخانه میتوان با استفاده از چندماده هورمون ریشه زایی تهیه کنید.
روش ساخت هورمون ریشه زایی گیاهان در خانه
۱ – پودر تالک:
پودر بچه! انتهای قلمه رو داخل پودر بچه فرو کرده در بستر مناسب بکارید.گفته میشود هورمون های ریشه زای تجاری، از ترکیبات شیمیایی پودر تالک در فرمولاسیون خود استفاده میکنند.
۲ – بید مجنون !!
درختی زیبا و باشکوه که در داخل ساقه هایش آبی بسیار با ارزش وجود دارد(اسید سالیسیلیک).
میتوان مقداری از ساقه ها را ریز ریز برش داد و داخل ظرف آب گذاشت و آب را جوشانید تا کم کم آب تیره شده و مدتی بعد که آب سرد شد از آن آب به عنوان هورمون ریشه زایی استفاده کرد،به این ترتیب که آب تیره رو در ظرف جداگانه بریزید، برای یک شب تا صبح(overnight) قلمه را در آن قرار دهید و سپس آن گل را بکارید.
نکته این که نمیتوان از این آب تیره برای مدت طولانی استفاده کرد چون خواص خود را از دست میدهد.
روش دیگر اینکه مقداری از ساقه های بید رو شکسته و داخل ظرف آب کنار قلمه گذاشت ، آرام آرام شهد ساقه ها خارج شده و قلمه گیاه را وادار به ریشه دهی خواهد کرد.
۳ – قرص آسپرین !
گفته میشود قرص آسپرین از آب بید ساخته میشه، به همین دلیل حل کردن ۲۰۰ میلی گرم قرص آسپرین در یک گالن آب(واحد آمریکا- هر گالن آب حدودا ۳٫۷۸۵۴ لیتر ) به توصیه میشود به این ترتیب که قرص رو در آب حل کرده و گیاه رو به مدت یک شب تا صبح در آن قرار دهید و سپس بکارید.
۴ – عسل!
انتهای قلمه رو داخل عسل طبیعی فرو کرده در بستر مناسب بکارید.
